انتخاب عنوان مناسب
جلوه بخشيده است. شعر، موعظه ها و مادّه تاريخ ها را عرضه داشته و موسيقى هم براى آن كه از ديگر هنرها باز نمانَد، در صداى مؤذّن و بانگ قارى و واعظ مجال جلوه گرى يافته است.حتّى صنعت هاى دستى هم براى تكميل و تزيين اين مجموعه اِلاهى به ميدان آمده اند. فرش هاى عالى، پرده هاى گران بها، قنديل هاى درخشان، منبّت كارى ها، و مَليله دوزى ها نيز در تكميل زيبايى و عظمت مسجد نقش خود را ادا كرده اند. بدين گونه، مظاهر گوناگون فرهنگ و هنر اسلامى، در طىّ قرن هاى دراز، چنان در بناى مسجد مجال بروز يافته است كه امروز يك مورّخ دقيق و روشن بين مى تواند تنها از مطالعه در مساجد، تصوير روشنى از تمدّن و تاريخ اقوام مسلمان عالم را پيش چشم خويش مجسّم كند.
انتخاب عنوان مناسب گرچه از لحاظ منطقى، «عنوان» اثر نه در مَطلع جاى مى گيرد و نه در متن و مقطع، نقش آن در اثر گاه از اين هر سه بيش تر است; زيرا نخستين قطعه هر نوشته است كه خواننده با آن رويارو مى شود. اگر بتوانيم عنوانى مناسب براى اثر خود برگزينيم، خواه يك كتاب باشد و خواه يك مقاله يا هر اثر كوتاه و بلند ديگر، خود را چند قدم به موفّقيّت در نويسندگى نزديك كرده ايم. شيوه هاى موفّق در انتخاب عنوان مناسب، به تمامت، قابل شمارش نيستند. در اين جا از شش شيوه موفّق انتخاب عنوان ياد مى كنيم:
1. استفاده از آيات قرآن، خواه از عين الفاظ آن ها و خواه از واژه هاى برگرفته آن ها، مانند
نون والقلم(داستانى از جلال آل احمد) و
تنفّس صبح (مجموعه شعرى از قيصر امين پور).
2. انتخاب مصراع يا بخشى از يك شعر، مانند
چون سبوى تشنه(كتابى از دكتر محمّد جعفر ياحقّى) و
بحر در كوزه(كتابى از دكتر عبدالحسين زرّين كوب) و
تماشاگه راز(كتابى از استاد شهيد مرتضى مطهّرى).
3. گزينش يك مَثَل، مانند
از ماست كه بر ماست (داستانى از محمّد على جمال زاده) و
اَمان از دوغ ليلى (نوشته اى از على اكبر دهخدا).
4. انتخاب تعابير متناقض نما، مثل
روشن تر از خاموشى (يك مجموعه شعر معاصر) و
خفتگان بيدار (نوشته اى درباره اصحاب كهف).
5. استفاده از قلب و عكس، مثل
آزادى مجسّمه(سفرنامه اى از دكتر محمّد على اسلامى ندوشن).
6. به كاربردن يك سؤال، مانند
مزار زهرا(عليها السلام)
كجا است؟ 