الف يا ياء نسبت يا علامت تثنيه يا نون تاكيد و يا بجهت دفع التقاء ساكنين باشد عارضى گويند مانند دعو دعا يدعو يدعى يدعى بخلاف دعوا و رضوى و فتيان و فتيين و اخشون صيغه نهم امر معلوم مؤكد به نون تاكيد ثقيله و اخشوا الله و امثال اينها و همچنين است اگر واو و ياء در موضع حركت باشند يعنى به جهت جريان قواعد اعلال سكونى در همين كلمه ساكن شده باشند مانند يخوف يخوف يخاف يبيع يبيع يباع تبصره اين قاعده در فاء الفعل جارى نمىشود مانند يود و تيسر قاعده نهم الف ما قبل مضموم قلب به واو و الف ما قبل مكسور قلب به ياء مىشود مانند قابل قابل قوبل مصباح مصيباح مصيبيح .
قاعده دهم حرف عله در التقاء ساكنين حذف مىشود مانند قول قل بيع بع خاف خف تفصيل اين قاعده در فصل دوم خاتمه خواهد آمد .
تذكار 1 از قواعد دهگانه فوق سه قاعده اول مربوط به اعلال سكونى است و شش قاعده بعد مربوط به اعلال قلبى و قاعده دهم مربوط به اعلال حذفى 2 در تزاحم بين قواعد قلبى و سكونى قاعده قلبى بر سكونى مقدم است مثلا خوف مىشود خاف نه خوف كه بشود خيف .
