تبیان، دستیار زندگی

تبصره

در فعل ماضى ليس نيست قاعده مزبور جارى نمى‏شود و فاء الفعل در تمام صيغه‏ها مفتوح است مى‏گوييم ليس ليسا ليسوا ليست ليستا لسن لست...

قاعده 2

اجوف واوى مجرد باشد يا مزيد اگر در مصدر آن واو ما قبل مكسور قبل از الف قرار گيرد قلب به ياء مى‏شود مشروط به اينكه واو در ماضى آن اعلال شده باشد مانند قوام قيام انقواد انقياد بخلاف لواذ و اجتوار .

توجه كنيد با در نظر گرفتن قواعد عمومى اعلال تغييراتى كه در صيغه‏هاى مختلف اجوف صورت گرفته است

 روشن مى‏شود الف در پنج صيغه اول ماضى معلوم اجوف قاعده هشتم جارى مى‏شود و در بقيه صيغه‏ها بعد از اين قاعده قاعده دهم جارى مى‏گردد ب در تمام صيغه‏هاى مضارع معلوم قاعده اول و در دو صيغه 6 و 12 قاعده دهم نيز جارى مى‏شود ج به جهت اجراء همين قواعد قاعده 1 و 10 است كه امر يقول را چنين صرف مى‏كنيم ليقل ليقولا ليقولوا...

قل قولا قولوا و امر يبيع را چنين ليبع ليبيعا ليبيعوا...

بع بيعا بيعوا...

و نيز اصل قيل مجهول قال قول بود كه به جهت اجراء قواعد 2 و 4 بدين صورت درآمد و اصل بيع مجهول باع بيع بود كه بواسطه اجراى قاعده 2 چنين شد و همينطور...