اقسام حرف ربط يكم. ساده: و، اگر، تا، پس، زيرا، كه، مگر، نيز، ولى، يا، چون، نه، هم.
دوم. مركّب: آن گاه، از اين رو، اگرچه، با اين كه، با آن كه، بلكه، بنابراين، تا جايى كه، هرچند، همين كه، همان كه، چنانچه.
اقسام حرف اضافه يكم. ساده: از، با، بر، براى، به، بى، تا، جز، در، چون.
دوم. مركّب: از براىِ، غير از، علاوه بر، راجع به، درباره، از روى، همانندِ. برخى حروف گاه حرف ربطند و گاه حرف اضافه. به دو مثال بنگريد: ـ
تا: اين حرف اگر نشان دهنده دليل چيزى يا كارى باشد، حرف ربط است: پيامبر مشتاق و بيتاب به خانه آمد
تااوّلين فرزند تو را ببيند. و اگر پايان چيزى يا كارى را نشان دهد، حرف اضافه است: بسيج
تا پيام سرخ اسماعيل را به گوشِ باورِ عالميان نرساند، آتش ديرپاى حنجره اش به سردى نمى گرايد. ـ
چون: اين حرف اگر دليل يا شرط را نشان دهد، حرف ربط است: غروب من
چوندرست بنگرى، طلوع من است. و اگر براى مثال آوردن باشد، حرف اضافه است: انسان هايى
چونحضرت على(عليه السلام) هرگز تكرار نمى شوند. نكته دستورى: تفاوت حرف اضافه و حرف ربط اين است كه حرف اضافه، كلمه پس از خود را متمّـِم معناى فعل مى سازد، امّا حرف ربط بر معناى فعل هيچ اثرى نمى گذارد. نكته نگارشى: دو حرف اضافه
عليه (= بر او) و
له (= براى او) و مخصوصاً تركيبات غلط«
برعليه (= بر بر او)» و «
به له (= به براى او)» نبايد در زبان فارسى به كار روند، زيراكاربردشان در فارسى بى معنا است; مثلاً
«عليه استكبار بجنگيم»، يعنى
«بر او استكباربجنگيم». مى بينيد كه چنين جمله اى بى معنا است. در اين مثال بايد گفت:
«با استكباربجنگيم». 