كوتاه، داستان بلند، و رُمان يا نُووِل از گونه هاى مشهور ادبيّات داستانى اند. اين گونه در ادبيّات گذشته ما بسيار چشمنواز است. برخى نمونه هاى خوب ادبيّات داستانى كهن ما از اين قرارند:
سياست نامه از خواجه نظام المُلك طوسى،
عقل سرخ و
آوازِ پَرِ جبرئيل از شهاب الدّين سُهروَردى،
مقامات حميدى از حميدالدّين بلخى،
تاريخ بيهقى از علىّ بن زيد بيهقى،
مرزبان نامه از مرزبان پسر رستم پسر شروين،
اخلاق ناصرى از خواجه نصيرالدّين توسى، و
سمك عيّار از فرامرز پسر خداداد. در ادبيّات معاصر ايران، محمّدعلى جمال زاده، جلال آل احمد، رسول پرويزى، و صادق هدايت نمونه هايى خوب از ادبيّات داستانى را پديد آورده اند. البتّه كسانى چون هدايت، گاه دين ستيزى يا مقابله با روحانيّت را دستمايه آثار خود ساخته اند. ليكن از ياد نبريد كه خواندن اين آثار و آشنايى با فضا و سبك آن ها مى تواند به نويسنده متعهّد يارى رساند تا نه با تقليد، بلكه با بهره گيرى هوشمندانه، خود به آفرينش داستان هايى در دفاع از ارزش هاى متعالى بپردازد. پس از انقلاب اسلامى، نمونه هايى عالى از ادبيّات داستانى خلق شده اند كه در پاسداشت ارزش هاى انقلاب، دفاع مقدّس، اعتقادات دينى، ميراث هاى ماندگار تاريخى، و الگوهاى اخلاقى قابل توجّهند; آثارى از نويسندگانى همچون قاسمعلى فراست، ابراهيم حسن بيگى، رضا رهگذر، سيّد مهدى شجاعى، راضيه تُجّار، محمّدرضا بايرامى، داوود غفّار زادگان، مظفّر سالارى، حميد گروگان، و حسين فتّاحى. امّا بايد گفت كه ما در اين زمينه هنوز كم كاريم و بايد تلاشى پرشور و همه جانبه به كار گيريم تا بهويژه مخاطب جوان را كه تشنه آثارى از اين دست است از شرّ آثار زيانبار خودى و بيگانه برهانيم.
