روزنامه (جزء معنادار
روز + جزء معنادار
نامه);
روزگار (جزء معنادار
روز + جزء معناساز
گار). اكنون سيزده ساخت از ساخت هاى اسم مركّب را معرّفى مى كنيم: . اسم + اسم:
كتابخانه. . اسم + ميانوند + اسم :
سراپا. . اسم + حرف اضافه + اسم:
يخ در بهشت ـ زبان در قفا. . اسم + پسوند:
كتابچى. . پيشوند + اسم:
همراه. . اسم + بُن فعل:
كتاب فروش. . اسم + بُن فعل + اسم:
رختشويخانه. . بن فعل + و + بُن:
گفت و گو. . بن فعل + ميانوند + بُن فعل:
كشاكش. . بُن فعل + پسوند:
رفتار. . صفت + اسم:
شش گوش ـ سياه بيشه. . عدد + پسوند:
دهه. . اسم + صفت:
بادام كوهى. اسم
نكره اسمى است كه نزد مخاطب، بر فردى نامعيّن از يك جنس دلالت كند: تعداد زيادى از
اسرارا در يك
اتاقكوچك جا دادند. اسم
معرفه آن است كه نزد مخاطب نشان دهنده فردى معيّن از يك جنس باشد:
مصطفى... سپيده دمِ روزگارانِ خود بود. معمولا اسم نكره علامت ندارد و آن را از معنى بايد شناخت. آن گاه كه اسم نكره علامت دارد، داراى يكى از اين نشانه ها است:
ـ يك در آغاز.
ـ ى در پايان. بجا است از دو نكته دستورى ياد شود: نكته يكم: دو نشانه مزبور را نبايد با هم به كار بُرد; همچون:
يك زمانىجوانان ما در جبهه حماسه مى آفريدند.
