از مصدر آن اگر بر وزن فعل باشد غالبا واو فاء الفعل پس از نقل حركتش به ما بعد مىافتد و به جاى آن يك تاء در آخر آورده مىشود مانند وعد وعده دادن عده وصل صله بخلاف مثل وزر سنگينى گاهى در مصدر بر وزن فعل مثال واوى نيز قاعده فوق جارى مىشود مانند وسع سعه وضع ضعه لكن غالبا جارى نمىشود مانند وقت و وزن و...
2 -از مضارع معلوم آن اگر بر وزن يفعل مكسور العين باشد فاء الفعل حذف مىشود مانند يوعد يعد اين قاعده در چند مضارع مفتوح العين نيز جارى مىشود از قبيل يوسع يسع يوضع يضع يوقع يقع يودع يدع يورع يرع يوطا يطا يوذر يذر يوهب يهب يوسع و يوضع نيز شنيده شده است امر معلوم چنين افعالى نيز نظير مضارع معلوم آن محذوف الفاء خواهد بود مانند ليعد ليعدا ليعدوا...
عد عدا عدوا...
اما در مضارع و امر مجهول واو حذف نمىشود مىگوييم يوعد يوعدان...
ليوعد ليوعدا...
پرسش و تمرين
1 - معتل را تعريف نموده اقسام آنرا نام ببريد.
2 -مصادر زير در اصل چه بودهاند هبه سعه جده مقه ديه.
3 -مضارع معلوم يعد و يرث مضارع مجهول يجد و يصل امر معلوم يكل و يهب امر مجهول يضع و يطا را صرف كنيد.
4 -قواعد خصوصى و عمومى مثال را با ذكر دو نمونه براى هر يك ذكر نماييد.
5 -امر حاضر معلوم يدع يرد يذر و يقف را صرف كنيد