‏

تبصره

بر قواعد اعلال حرف عله در موارد زير در حكم حرف صحيح است و اعلال نمى‏شود

1 - عين الفعل لفيف مقرون مانند قوى و يحيى

2 - عين الفعل كلماتى كه بمعنى عيب يا رنگ باشند مانند عور حول قود اسود

3 - عين الفعل اسم آلت مانند مقود و مخيط

4 - عين الفعل جمع قله مانند ادور جمع دار اعين جمع عين انياب جمع ناب اسوره جمع سوار احوال و احوله جمع حول و حال

5 - عين الفعل مصدر مشهور باب تفعيل مانند تقويم تنوين تبيين تعيين

6 - عين الفعل افعل تفضيل و افعل وصفى صفت مشبهه مانند اهون و ابيض

7 - عين الفعل صيغه تعجب مانند ما اقوم زيدا و اقوم بزيد

8 - عين الفعل وزن فعلان مانند جولان حيوان فوران هيجان

9 - عين الفعل كلمه‏اى كه بعد از عين الفعل آن حرف مد است مانند جواد طويل بيان غيور گر چه در بعضى موارد اعلال مى‏شود مانند صوام صيام مبيوع مبيع و تفصيل آن در بحث اجوف و مقدمه بخش اسم خواهد آمد

10 - غير آخر كلمه ملحق بحث ملحق در فصل 6 خاتمه خواهد آمد مانند جهور و خورنق بخلاف مثل اسلنقى

11 - حرف عله مشدد مانند صير و مصور

‏

فصل 13 مثال

1 - مثال بر دو نوع است

1 - واوى مانند وعد وعده داد

2 - يائى مانند يسر آسان شد .

مثال واوى ثلاثى مجرد داراى دو قاعده خصوصى است