تبیان، دستیار زندگی

حرف دوم ساكن و سكون آن به جهت اتصال به ضمير رفع متحرك است صرف آن از مد كشيد بر وزن فعل چنين است معلوم مد مدا...

مددن مددت...

مجهول مد مدا...

مددن مددت...

‏مضارع ادغام در دو صيغه جمع مؤنث مضارع ممتنع و در بقيه صيغه‏ها واجب است دليل امتناع و وجوب همان است كه در ماضى گفته شد صرف آن از يمد مى‏كشد بر وزن يفعل چنين است معلوم يمد يمدان يمدون تمد تمدان يمددن تمد تمدان تمدون تمدين تمدان تمددن امد نمد مجهول يمد...

يمددن تمد...

تمددن امد نمد .

‏امر ادغام در صيغه‏هاى 13 7 4 1 و 14 امر جائز و در صيغه‏هاى 6 و 12 ممتنع و در بقيه واجب است دليل امتناع و وجوب همان است كه گذشت و دليل جواز در آن پنج صيغه اين است كه حرف دوم بخاطر عامل جزم يا بناء ساكن است روشن است كه در اين پنج صيغه اگر بخواهيم ادغام كنيم بايد حرف دوم را حركت دهيم حركت آن مى‏تواند فتحه يا كسره و اگر عين الفعل مضموم است فتحه يا كسره يا ضمه باشد بنا بر اين در مضموم العين چهار وجه و در غير آن سه وجه جائز است .

در پنج صيغه اول امر حاضر در صورت ادغام همزه امر مى‏افتد زيرا