جواب خود مي باشد (جاء) فعل (نصر الله) مضاف و مضاف اليه فاعل براي جاء و جمله جاء ... در محل جر مضاف اليه براي اذا (و) حرف عطف (الفتح) عطف بر نصر (و) حرف عطف (رأيت الناس) فعل و فاعل و مفعول جمله در محل جر معطوف بر جمله جاء ... (يدخلون) فعل و فاعل جمله در محل نصب حال براي الناس البته اين تركيب بنابر اين است كه مراد از رؤيت را در اينجا ديدن با چشم بدانيم اما اگر مراد از آن ، ديدن با قلب (دانستن و علم) باشد اين جمله در محل نصب است بنابر مفعول دوم بودن براي رأيت (في دين) جار ومجرور متعلق به يدخلون (الله) مضاف اليه براي دين (افواج) حال براي فاعل يدخلون (ف) فاء جزائيه (رابط جواب شرط) (سبح) فعل و فاعل جمله جواب شرط غير جازم است و محلي از اعراب ندارد (بحمد) جار و مجرور متعلق به عامل محذوف حال براي فاعل سبح و حمد مضاف است (ربك) مضاف اليه براي حمد و كاف نيز در محل جر مضاف اليه براي رب .
توضيحي در مورد (باء) در بحمد :
الف : برخي اين باء را براي مصاحبت مي دانند و معتقدند كه مصدر (حمد) در اينجا به مفعول خود اضافه شده است تقدير : فسبحه حامداً له يعني : خداوند از هرآنچه كه سزاوار او نيست منزه بدان و آنچه كه سزاوار اوست براي او اثبات كن .
ب : برخي ديگر اين باء را براي مصاحبت مي دانند و مي گويند كه مصدر (حمد) در اينجا به فاعل خود اضافه شده است تقدير : فسبحه بما حمد به نفسه يعني : خداوند را به وسيله چيزي كه او خودش را به آن حمد نموده تسبيح كن مثلاً با گفتن (الحمد لله ) زيرا هر تنزيهي پسنديده نيست . (و) حرف عطف (استغفره) فعل و فاعل و مفعول ، جمله عطف بر جواب شرط است و محلي از اعراب ندارد (انه)
