تبیان، دستیار زندگی

ترجمه :

چنان نيست ، بلكه يتيم را گرامي نمي داريد (17) و يكديگر را بر خوراك دادن به بينواي درمانده وا نمي داريد و بر نمي انگيزيد(18) و ميراث را مي خوريد خوردني تمام و جمع (19) و مال را دوست مي داريد دوست داشتني فراوان (20)

لغات :

1- يتيم :

بي پدر – كسي كه قبل از رسيدن به سن بلوغ پدر خويش را از دست داده است . راغب گويد : در ساير حيوانات ، مادر مرده را يتيم مي گويند (مفردات) اين كلمه صفت مشبهه است .

2- لا تحاضون :

يكديگر را وادار نمي كنيد و بر نمي انگيزيد – فعل مضارع منفي از باب تفاعل و اصل آن لاتتحاضون بوده كه يك تاء آن طبق قاعده جوازي اين باب حذف شده است اين فعل بين الاثنيني و لازم است و به وسيله علي متعدي مي شود .

3- مسكين :

بينوا – بسيار درمانده و فقير – صيغه مبالغه است و اين وزن (مفعيل) در بين اوزان صفات از اوزاني است كه براي مذكر و مونث يكسان به كار مي رود اما در كلمه مسكين ، شاذاً (مسكينه) براي مونث آمده است .

4- تراث :

ميراث – ارث – آنچه كه از مرده به كسي مي رسد – در اصل مصدر ثلاثي مجرد است به معناي ارث بردن و ارث گرفتن اما به معناي ارث به كار مي رود .

5- لم :

جمع كثير – جمع كردن – فراهم آوردن – در اصل مصدر ثلاثي مجرد است .

6- جم :

كثير – فراوان – بسيار شدن – مصدر ثلاثي مجرد است .

تركيب :

(كل) حرف ردع و زجر (بل) حرف اضراب براي اضراب انتقالي (لا تكرمون