جار و مجرور متعلق به اقسم و اين جمله
استينافيه است و محلي از اعراب ندارد (و) حرف عطف (الليل) عطف بر الشفق (و)
حرف عطف (ما) حرف مصدري (وسق) فعل و فاعل جمله تأويل مصدر برده مي شود و
اين مصدر مؤول مجرور است بنابر عطف بر الليل تقدير : و الليل و وسقه ما كان
منتشراً بالنهار و محتمل است كه ما اسم موصول باشد در اين صورت ما در محل
جر و جمله وسق صله موصول است و محلي از اعراب ندارد و ضمير عائد به ما
محذوف است تقدير : و الليل و الذي وسقه و محتمل است كه ما نكره موصوفه باشد
به معناي شيء در اين صورت نيز ما در محل جر است و جمله وسق نيز در محل جر
صفت است براي ما و ضمير عائد نيز محذوف است تقدير : و الليل و شيء وسقه .
(و) حرف عطف (القمر) عطف بر الشفق (اذا) ظرف زمان در محل نصب متعلق به عامل
محذوف حال براي القمر در اينجا اذا به معناي حين مجرد از معناي شرط است
(اتسق) فعل و فاعل جمله در محل جر مضاف اليه براي اذا (ل) لام جواب قسم
(تركبن) فعل وفاعل (طبقاً) مفعول به (عن طبق) جار و مجرور متعلق به محذوف
صفت براي طبقاٌ تقدير : طبقاً حاصلاً عن طبق . به نظر برخي كلمه عن در
اينجا به معناي بعد است . جمله لتركبن ... جواب قسم است و محلي از اعراب
ندارد.
ترجمه :
پس چه شده است آنها را كه ايمان نمي آورند (20) و هنگامي كه قرآن بر آنها
خوانده مي شود به سجده نمي افتد و فروتني نمي كنند (21) بلكه كساني كه كافر
شدند تكذيب [هم]
