يك مقدّمه حملى و يك مقدّمه منفصل .
از جهت اين كه حدّ اوسط نقش تمام جزء مقدّمه و يا قسمتى از جزء مقدّمه را ايفا مى كند ، داراى سه صورت است : يا حدّ اوسط ، جزء تام در هر دو مقدّمه است ، يا جزء غير تام در هر دو مقدّمه است ، يا جزء تام در يك مقدّمه و جزء غير تام در مقدّمه ديگر است (مراد از جزء مقدّمه ، در حملى موضوع و محمول و در شرطى مقدّم و تالى است . بنابراين ، هرگاه موضوع يا محمول يا مقدّم و يا تالى به طور كامل حدّ اوسط قرار گيرد ، در اين صورت حدّ اوسط تمام جزء مقدّمه به حساب مى آيد) . حاصل اين دو تقسيم بندى پانزده قسم قياس اقترانى شرطى است كه با توجّه به شكل هاى چهارگانه به شصت قسم بالغ مى شود . حال همين اقسام با ملاحظه حالت هاى شانزده گانه هر شكل نهصد و شصت ضرب خواهد داشت !
صورت بندى همه اين اقسام و ذكر شرايط منطقى آنها با ملاحظه جهت قضيه ، نوع قضيه شرطى (اتفاقى ، عنادى ، لزومى ، مانعة الجمع ، مانعة الخلوّ ، حقيقى ، شخصيه ، مهمله و محصوره) و اعتباراتى ديگر ، به اقسامى بيش از آنچه ذكر شد بالغ مى شود و به مجالى بيش از اين درس نياز دارد .
