• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
 
 
 
 
 
 
  •  متن

  • برداشتى از درس خارج فقه بحث "حدود "حضرت آيت الله العظمى مكارم "مد
    ظله العالى
    جلسه دهم "
    كلام در حد مسكر است در تحرير الوسيله مى‏فرمايند: "النظر فى موجبه و كيفيته و احكامه (در سه مطلب بحث است كه دو مطلب را يكجا در ابتدا بحث مى‏كنند) القول فى موجبه و كيفية": المسئلة الاولى: «وجب الحد على من تناول المسكر او الفقاع و أِن لم يكن مسكراً بشرط أن يكون المتناول بالغاً عاقلاً مختاراً و عالماً بالحكم و الموضوع فلا حد على الصبى و المجنون و المكره و الجاهل بالحكم و الموضوع أو احدهما اذا امكن الجهل بالحكم فى حقه (انتهى كلامه و رفع مقامه) «، اينكه فرمود :فقاع ولو مسكر نباشد نه اين است كه فقاع غير مسكر داريم بلكه معنايش اين است كه اگر مقدار كمى كه سُكرآور نباشد از فقاع تناول كند، حد واجب است.
    ما ابتدا از حرمت شرب خمر بحث مى‏كنيم: ظاهراً حرمتش به ادله اربعه ثابت مى‏شود ولو اصحاب به ادله ثلاثة يعنى كتاب و سنت و اجماع ثابت كرده‏اند، اما به دليل عقل نيز حرمتش ثابت مى‏شود.
    اما كتاب: سوره مائده آيات 90 و 91 ظاهرترين آيات بر حرمت شرب خمر است، مى‏فرمايد: «انما الخمر و الميسر و الانصاب و الازلام رجس من عمل الشيطان فاجتنبوه لعلكم تفلحون #انما يريد الشيطان ان يوقع بينكم العداوة و البغضأ فى الخمر و الميسر و يصدكم عن ذكر الله و عن الصلوة فهل انتم منتهون"در اين دو آيه دَه وجه براى اثبات حرمت شرب خمر ذكر شده است:
    1 - انصاب را مساوى شرب خمر قرار داده و انصاب به بتهاى نتراشيده كه بصورت سنگ معمولى بودند گفته مى‏شود و اين دليل بر خبث شرب خمر است.
    2- فرمود رجس است يعنى پليد است.
    3- فرمود اين كار شيطان است.
    4- با قاطعيت تمام فرمود فاجتنبوه.
    5- فلاح را در سايه اجتناب دانست يعنى شرب خمر با فلاح منافات دارد.
    6- از وسائل شيطان است براى‏ايجاد عداوت و دشمنى.
    7- وسيله‏اى است براى شيطان جهت ايجاد بغضأ.
    8- مانعى‏است براى ذكر خدا.
    9- مانع نماز است.
    10- با استفهام همراه با توبيخ فرمود آيا دست برنمى‏داريد: "فهل انتم منتهون"
    حرمت خمر تدريجاً نازل شد چون جاهليت بصورت خيلى قوى به آن آلوده بودند و از مسلمانان صدر اسلام نقل مى‏كنند كه مى‏گفتند: «ما حرم علينا اشد من الخمر"لذا مرحله به مرحله حرام شد، مرحله اول در سوره نحل آيه 67 مى‏فرمايد: "و من ثمرات النخيل و الاعناب تتخذون منه سكراً و رزقاً و حسناً "...و مرحله دوم را سوره نسأ آيه 43 مى‏فرمايد: «يا ايها الذين آمنوا لا تقربوا الصلوة و انتم سكارى حتى تعلموا ماتقولون... در مرحله سوم سوره بقره آيه 219 مى‏فرمايد: "يسئلونك عن الخمر و الميسر قل فيهما اثم كبير و منافع للناس و اثمهما اكبر من نفعهما"...و در مرحله چهارم سوره مائده آيات 91 و 90 است كه ذكر شد.
    اما حرمت شرب خمر در روايات: بنابر نقل عامه و خاصه روايات وارده در اين زمينه متواتر است آن هم به حد اعلاى از تواتر، وسائل جلد 17 همه 25 باب اشربه محرمه و وسائل جلد 12 در مكاسب محرمه ابواب ما يكتسب به، بابهاىِ 55 و 56 و 57، ما اينجا به سه روايت من باب مثال اشاره مى‏كنيم:
    1 - روايتى است از پيامبر(ص) كه عامه و خاصه نقل كرده‏اند، ابن قدامه در مغنى ج 10 صفحه 321 از صحيح ابى‏داود كه از صحاح سته است نقل مى‏كند كه: «لعن الله الخمر و شاربها و ساقيها و بايعها و مبتاعها و عاصرها و معتصرها و حاملها و محمولة اليه"اين روايت به نقل از خاصه كاملتر آمده است.
    جلد 12 وسائل ابواب ما يكتسب به، باب 55 حديث 4: "قال لعن رسول الله (ص) فى الخمر عشر طوائف، فارسها و حارثها و عاصرها و شاربها و ساقيها و حاملها و المحمولة اليه و بايعها و مشتريها و آكل ثمنها، مى‏بينيم هر كس به هر وجهى به خمر آلوده شده چه به عنوان مقدمه و چه به عنوان ذى المقدمه لعن رسول الله (ص) شاملش شده است.
    وسائل جلد 17 ابواب اشربة المحرمة باب 9 حديث 1: ما بعث الله نبياً قط الا قد علم الله انه اذا اكمل دينه كان فيه تحريم الخمر و لم‏تزل الخمر حراماً، اين روايت هم مى‏فرمايد هر دينى كامل شد خمر در آن حرام است و حرمت خمر دائمى است. 3- همان مدرك باب 9 حديث 4 عن الصادق(ع) «انه من شرب جرعة من الخمر لعن الله و ملائكته و رسله و المؤمنون و ان شرب حتى يسكر منها، ترع روح الايمان من جسده و ركبت فيه روح سخيفة خبيثة ملعونة ". تا اينجا بحث استدلال حرمت شرب خمر بواسطه كتاب و سنت تمام شد، درس بعد، اجماع و ضرورت بر حرمت شرب خمر خواهد بود.
    پايان‏