جمله معترضه
اقسام جمله مركب
دو. جمله مركّب = جمله اى كه داراى بيش از يك فعل است: آواى كوكوى ساعت ديوارى اتاق از خانه اش در آمد و يازده بار نواخت. نكته نگارشى: هيچ زبانى از كاربرد جمله هاى مركّب بى نياز نيست. با اين حال، بايد كوشيد كه جمله هاى مركّب، مختصر و روان باشند و طولانى و پيچيده نشوند. در مجموع، مناسب تر است كه طول يك جمله از دو سطر تجاوز نكند.
اقسام جمله مركّب يك. تركيب شده از جمله هاى كامل و
مى دانستيم كه با
نخستين چراغ، شادى ها همه باز خواهند گشت و ما بازخواهيم خنديد.
دو. تركيب شده از جمله هاى ناقص و كامل جمله ناقص آن است كه به تنهايى داراى معنايى روشن و كامل نيست و معمولا به شكل
جمله پيروبه كار مى رود. در اين حال، جمله كامل را
جمله پايه مى نامند. در اين مثال، جمله يك خطّى پيرو و دو خطّى پايه است: پيش چشم آنان كه كلمات پيامبر را مى شنيدند، منظره باغ هايى جلوه كرد كه در فرو دستِ آن ها، جويباران جارى است. جمله پايه مقصود اصلى نويسنده را بيان مى كند، امّا جمله پيرو به جمله پايه وابسته است و معمولا مفهومى از قبيل علّت، شرط، نتيجه، زمان، و مكان را به آن مى افزايد. جمله پيرو همواره ناقص است و معمولا با حرف ربط مى آيد. جمله پيرو گاه پيش و گاه پس از جمله پايه قرار مى گيرد.
جمله معترضه جمله معترضه جمله اى است كه حذف آن به مفهوم اصلى جمله آسيب نرساند. اين گونه جمله معمولا مفهومى از قبيل دعا، آرزو، يا توضيح را به مفهوم اصلى جمله مى افزايد و بايد آن را بين دو خطّ تيره قرار داد: جمهورى اسلامى ـ
عمرش دراز باد ـ ثمره خون شهيدان است.
