اقسام جمله از لحاظ اركانهشت.جمله..

درس ششم:دستور زبان(5)

درس ششم دستور زبان (5) هشت. جمله

جمله مجموعه اى است به هم پيوسته از كلمات كه پيامى كامل و مستقل را بيان مى كند. جمله داراى اركان است و اَجزا. اركان جمله آن هايند كه اگر حذف گردند، ساختمان جمله فرو ريزد. اجزاى جمله آن هايند كه حذفشان به ساختمان جمله آسيبى نمى رساند. به اين جمله عنايت كنيد: بعد از مرگ پدرم، برادرم دوباره دستگاهِ كرباس بافى اش را به راه انداخت. اركان اين جمله، يعنى قسمت هاى اصلى و غير قابل حذف آن، از اين قرارند: «برادرم دستگاهش را به راه انداخت». (فاعل + مفعول + فعل) امّا اين قسمت ها كه براى افزودن مفاهيمى، به جمله اضافه شده اند، اجزاى جمله اند: بعد از مرگ پدرم = قيد زمان دوباره = قيد تكرار كرباس بافى = مضافٌ اليه

اقسام جمله از لحاظ اركان

يك. جمله با «فعل تامّ لازم» يا «فعل تامّ متعدّى مجهول» = نهاد (فاعل يا نايب فاعل)+ فعل: افسر بلند شد. (فعل تامّ لازم) حاج شيخ يك بار به وسيله افراد فرقه گمراه بهائيّت ربوده شد. (فعل تامّ متعدّى مجهول)