• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
 
 
 
 
 
 

واژه ويرايش

درس سي و ششم:ويرايش

درس سى و ششم ويرايش از گرفتارى هاى رايج نويسندگان امروز، دست و پنجه نرم كردن با مسأله ويرايش است. بسيار پيش مى آيد كه نويسنده اى اثرى را به ناشرى مى سپارد و ناشر نيز آن را به قلم ويراستار حواله مى كند; آن گاه نويسنده كه احساس مى كند اثرش جرّاحى و سلاّخى شده، بى حوصلگى نشان مى دهد و گاه كار را به جدال مى كشاند. براى آن كه اين مشكل پيش نيايد، تنها چاره اين است كه نويسنده بداند «ويرايش» چيست و چه راهكارهايى دارد. در اين صورت، سه فايده بزرگ را نصيب مى بَرد: يكم اين كه ضرورت ويرايش را مى فهمد; دوم اين كه درمى يابد كدام ويراستار براى ويرايش اثرش مناسب است و مى كوشد تا ناشر را مجاب سازد كارش را به همو بسپارد; و سوم اين كه در وضعيّت خاص مى تواند ويراستار آثار خود گردد. البتّه پيش تر هم توصيه كرديم كه اگر ويراستار چيره دستى يافتيد، اثرتان را براى ويرايش به او بسپاريد، هر چند خود نيز اهل ويرايش باشيد. اينك نمايى از كار ويرايش را پيش چشمتان مى آوريم; به اين اميد كه هم آن فوايد را نصيبتان گرداند و هم مشتاقان ويرايش تخصّصى را سرآغازى باشد براى رهپويى در اين مسير، اگر خدا توفيق دهد. واژه ويرايش ويرايش يا ويراستن(2) واژه اى است بر جاى مانده از فارسىِ ميانه كه خود، تركيبى است از دو بخش: پيشوند وى + بُنِ راست. پيشوند وى براى آفرينش اين معانى به كار مى رود: جدا از هم بودن، كارى را دوباره انجام دادن. بُنِ راست هم يعنى نظم و استوارى بخشيدن به چيزى يا كارى و آن را راست ساختن. با عنايت به معنى دوم پيشوند «وى»، ويراستن يعنى «چيزى را دوباره نظم بخشيدن» يا «بازآرايى».

1 منابع اصلى) مير شمس الدّين اديب سلطانى: راهنماى آماده ساختن كتاب; محمّد جعفر ياحقّى و... : راهنماى نگارش و ويرايش/136 ـ 139. . tide ot..