زمينه هاي تنوع
درس بيست و هشتم:تنوع و رنگارنگي
درس بيست و هشتم تنوّع و رنگارنگى از شيوه هاى رايج و مؤثّر در شيوانويسى، ايجاد تنوّع و رنگارنگى در نوشته است. معمولاً نوشته اى كه همانند يك بزرگراه بى پيچ و خم پيش چشم خواننده گسترده شود، او را كسل مى كند، هر چند سهل و ساده باشد. امّا نوشته اى كه همچون جاده اى در كوهستان، گهگاه و به هنگام، پيچ و خَمى مى يابد و فراز و نشيبى مطبوع پيدا مى كند، خواننده را به تكاپويى درونى وا مى دارد تا خود را با نوشته پيش ببرد و هرگز احساس كسالت و درجا زدن نكند. قرآن كريم كه طلايه دار بلاغت و فصاحت به شمار مى رود، اصل تنوّع را به خوبى رعايت كرده است. مثلا مضامين اميدبخش با وعيدهاى سخت، داستان هاى پرشور و عبرت آفرين با تذكّرها و پندهاى تاريخى، بيان هاى حكمت خيز و معارف پرور با نكته هاى همه فهم اجتماعى و اخلاقى آميخته شده اند و سبب گشته اند كه مجموع اين اثر جاودانه از يكنواختى و كسالت آفرينى دور بماند و همواره لبريز از گوناگونى و تنوّع جلوه كند. و آيا اين، خود، از وجوه اعجاز قرآن كريم نيست؟
زمينه هاى تنوّع هرگز لازم نيست كه مقاله تحقيقى لبريز از استدلال و چند و چون منطقى باشد. در زمانه اى كه مخاطبان زير سيطره ماهواره و تصوير و صوت قرار گرفته اند، چگونه مى توان با سخن يكنواخت خواننده اى را به خواندن نوشته بى زبانِ بى هاى و هوى جلب كرد؟ اگر تنوّع از نوشته هر چند علمى و پژوهشى گرفته شود، مخاطبانى محدود به سراغ آن خواهند رفت. حتّى يك بحث علمى را نيز بايد با چاشنى هايى همراه كرد تا لذيذ و خواستنى جلوه كند; چاشنى هايى همچون: ـ تنوّع در نحوه طرح موضوع از دريچه هاى گوناگون.
