درس پانزدهم:درست نويسي واژگاني(4)..

درس پانزدهم درست نويسى واژگانى (4) پيش از آوردن فهرست غلط هاى رايج، خوب است در رفع يك مايه نگرانى بكوشيم. آن مايه نگرانى اين است: «اگر بخواهيم از غلط هاى رايج پرهيز كنيم، شايد مجبور شويم كه اصلاً سخن نگوييم و مطلب ننويسيم.» حقيقت اين است كه اگر كسى از آغاز نويسندگى توجّه داشته باشد كه غلط نگويد و ننويسد، هرگز در آينده دچار وسواس و دلهره نمى شود. البتّه ممكن است حتّى افراد بسيار دقيق نيز گاه به خطاى گويشى و نگارشى دچار شوند; امّا تفاوت است ميان گهگاه نادرستى و همواره نادرستى. هدف ما از آوردن فهرست غلط هاى رايج اين است كه هشيارى و آگاهى نويسندگان جوان را در استفاده از واژه ها و تعبيرها بيفزاييم. اگر از آغاز، نويسندگان با اين گونه هشيارى ها خو بگيرند، ديگر دچار آن نگرانى نخواهند شد. كلمه(يا تركيبى) كه در اين فهرست آمده است، معمولاً در يكى از هشت دسته زير جاى مى گيرد:

1. اصل آن ساختگى و نادرست است: آبديده، اتراك، اتوشويى، اثاثيه، اثرات، نظرات، نفرات، اداره جات، ايفاد مى گردد، اقلاًّ، اكثراً، بيدارخوابى، هر از گاه، ميادين، ميوه جات، شكم خوارگى، فوق الذّكر، اقشار، معاريف، خَجول، و... .

2. تلفّظ يا ضبط رايج آن نادرست است: آخَر، اضغاث و احلام، باربُردار، بارُم، بيت المقدّس، عِمران، پلاكارت، تَرخان، جدّ و آباد، سِبِر، ميزِگرد، و... .

3. بخشى از آن زايد و حشو است: آخرين، آنچه كه، اگر چنانچه، انس نسبت به كتاب، مفيد فايده، ايدئولوژيكى، به همراه، همكلاسى، قديمى، ضرورى، صميمى، و... .

4. آنچه مخصوص عربى است، به واژه غير عربى پيوسته است: آزمايشات، ايلات، آشناييّت، بازرسين، چهرتاً، تلفناً، حسب الفرموده، نمرات، رهبريّت، پاكات، و... .

5. ساختار آن با قواعد دستور زبان ناسازگار است: آموزش هاى لازمه، بدهى هاى معوّقه، متون