ويژگى هاى مصحف على(ع)
مصحفى را كه على بن ابى طالب(ع) جمع آورى نمود، نسبت به ديگر مصاحفى كه قبلا وجود
داشت و يا بعدا به وجود آمد از امتيازات فراوانى برخوردار بود.
برخى از آنها بدين قرار است:
1. ترتيب سوره ها به همان ترتيب نزول، تنظيم گشته بود. سيوطى در الاتقان ضمن بيان اينمطلب مى گويد: «اولين سوره، اقرا، سپس مدثر، سپس نون، بعد از آن مزمل و به همين
ترتيب، تبت، تكوير و... ,تنظيم شده بودند. » شيخ مفيد نيز در مسايل سرويه، تاليف قرآن على بن ابى طالب را به همان ترتيب نزولمى داند كه سوره مكى بر مدنى و آيه منسوخ بر ناسخ مقدم بوده و هرچيز در جاى خويش
قرار داده شده است
(8) .
2. قراءت مصحف على بن ابى طالب دقيقا مطابق با قراءت پيامبر(ص) بوده است.
3. اين مصحف مشتمل بر اسباب نزول آيات، مكان نزول آيات و نيز اشخاصى كه در شان آنها
آيات نازل گشته اند، بوده است.
4. جوانب كلى آيات به گونه اى كه آيه، محدود و مختص به زمان يا مكان يا شخص خاصى
نگردد، در اين مصحف روشن شده است
(9) .
سرنوشت مصحف على بن ابى طالب(ع)
در روايات شيعه آمده است: على بن ابى طالب(ع) پس از جمع آورى قرآن، آن را نزد مردم كه در مسجد جمع بودند آوردو پس از آن كه قرآن را در ميان آنان قرار داد، چنين فرمود: پيامبر فرمود: من در ميان شماچيزى را به جاى مى گذارم كه اگر به آن تمسك نماييد هرگز گمراه نگرديد; كتاب خدا وعترت (اهل بيت) من.
آن گاه على(ع) خطاب به آنان گفت: «اين كتاب است و من هم عترتم. »
در اين هنگام شخصى برخاست و گفت: اگر نزد تو قرآنى است، پيش ما نيز قرآنى هماننداوست.
ما را نيازى به كتاب و عترت نيست.
آن حضرت پس از آن كه حجت را بر آنان تمام كرد
كتاب را برداشت و برگشت
(10) .
در مورد سرنوشت اين مصحف، بعضى بر اين عقيده اند كه به عنوان ميراثى نزد امامان است و
از امامى به امام ديگر مى رسد.
در روايتى طلحه از على(ع) در مورد مصحفش و اين كه پس از خود به چه كسى آن را واگذارمى كند، سؤال مى نمايد.
على(ع) مى گويد: مصحف خود را به همان كسى كه پيامبر به مندستور داده مى دهم، به فرزندم حسن كه پس از من وصى من و از همه به من اولى است.
فرزندم حسن مصحف را به فرزند ديگرم حسين مى دهد و پس از او در دست فرزندان
حسين(ع) يكى پس از ديگرى قرار خواهد گرفت. (11) .
و اما قرآن ها يا نسخه هايى از قرآن كه منسوب به على بن ابى طالب(ع) است و در بعضى ازموزه ها و كتابخانه ها موجود است، به عقيده برخى از محققان نمى توانند از نظر تاريخى و
شواهد و قراين، متعلق به آن حضرت باشند
(12) .
گزيده مطالب
1. به اتفاق شيعه و سنى اولين كسى كه پس از رحلت پيامبر اكرم به دستور آن حضرت اقدام
به جمع آورى مصحف نمود، على بن ابى طالب(ع) بود.
2. مصحف على بن ابى طالب داراى امتيازاتى نظير تنظيم ترتيب سوره ها به همان ترتيب
نزول، اسباب نزول، مكان نزول و جوانب كلى آيات بوده است.
3. اين مصحف به عنوان ميراثى نزد امامان قرار گرفته و از امامى به امام ديگر منتقل شده
است.
