6. اختلاف به تقديم و تاخير و جاءت سكرة الموت بالحق كه سكرة الحق بالموت قراءت شده است.
7. اختلاف به زيادى و نقصان و ما عملته ايديهم ⁽²⁷⁾ كه و ما عملت ايديهم و تجرى تحتها الانهار ⁽²⁸⁾ كه تجرى من تحتها الانهار ⁽²⁹⁾ قراءت شده است.

ب) نظر ابن جزرى

ابن جزرى در سخن معروفش كه غالبا نويسندگان علوم قرآنى آن را نقل كرده اند، مى گويد: من قراءات صحيح و شاذ و ضعيف و منكر، همه را، تفحص نمودم، همه اختلافات به هفت وجه باز مى گردند:
1. اختلاف در حركات بدون تغيير در شكل و معناى كلمه; مثل البخل كه به چهار صورت خوانده شده است.
2. اختلاف در حركات با تغيير در معنا و ثابت بودن شكل كلمه; مثل فتلقى آدم من ربه كلمات كه به نصب «آدم » و رفع «كلمات » نيز قراءت شده است و نيز و ادكر بعد امة و بعد امه.
3. اختلاف در حروف با تغيير در معنا و ثابت بودن شكل كلمه تبلوا و تتلوا و يا اختلاف قراءت در مثل ننجيك و ننحيك. ⁽³⁰⁾
4. اختلاف در حروف با تغيير در شكل و ثابت بودن معنا الصراط و السراط و يا بصطة و بسطة. ⁽³¹⁾
5. اختلاف در حروف با تغيير در شكل و معناى كلمه اشد منكم و اشد منهم و نيز فامضوا الى ذكر الله در عوض فاسعوا.
6. اختلاف در تقديم و تاخير كلمه و جاءت سكرة الحق بالموت.
7. اختلاف در زيادى و نقصان كلمه.
اين موارد، هفت وجهى هستند كه اختلافات قراءت، خارج از اين وجوه نخواهد بود.
اما مثل اختلاف در اظهار و ادغام، روم، اشمام، تفخيم، ترقيق، مد، قصر، اماله، فتح، تحقيق، تسهيل، ابدال و نقل كه از آنها به «اصول » ⁽³²⁾ تعبير مى شود، از مواردى نيستند كه لفظ و معنا در آنها متنوع و متعدد شود.
اين صفات و خصوصيات كه تنوع در تلفظ و اداى آنها وجود دارد، آنها را از «لفظ واحد» بودن خارج نمى سازد، و به فرض اين كه با اين تنوع در ادا، ديگر يك لفظ نيستند، داخل در نوع اول مى گردند. ⁽³³⁾

ج) نظر ابو الفضل رازى

1. اختلاف اسما در مفرد و مثنا و جمع و مذكر و مؤنث و مبالغه و نظاير اينها.
2. اختلاف در افعال مثل ماضى، مضارع، امر و اسناد فعل به مذكر و مؤنث و متكلم و مخاطب و فاعل و مفعول به.
3. اختلاف در اقسام اعراب.
4. اختلاف در زيادى و نقصان.
5. اختلاف در تقديم و تاخير.