حجت بر مردم به وسيله وحي، به برهان عقلي بر ضرورت معاد نيز اشاره مي کند چنان که در درسهاي آينده، بيان خواهد شد.

پديده هاي مشابه معاد

الف- رويش گياه

زنده شدن انسان پس از مرگ، از آن جهت که حيات مسبوق به موت است شبيه روييدن گياه در زمين، بعد از خشکي و مردگي آن است. از اين رو، تامل در اين پديده که همواره در جلو چشم همه انسانها رخ مي دهد کافي است که به امکان حيات خودشان بعد از مرگ، پي ببرند. و در واقع، آنچه موجب ساده شمردن اين پديده و غفلت از اهميت آن شده انسان، بعد از مرگ ندارد.

قرآن کريم براي دريدن اين پرده عادت، مکررا توجه مردم را به اين پديده جلب، و رستاخيز انسانها را به آن، تشبيه مي کند(1) واز جمله مي فرمايد:

فانظر الي آثار رحمة الله کيف يحيي الارض بعد موتها ان ذلک لمحيي الموتي و هو علي کل شيء قدير. (2)

پس به آثار رحمت الهي بنگر که چگونه زمين را بعد از مرگش زنده مي کند. تحقيقا (همان زنده کننده زمين ) زنده کننده مردگان (هم) هست و او بر هر چيزي تواناست.

ب- خواب اصحاب کهف

قرآن کريم بعد از ذکر داستان شگفت انگيز اصحاب کهف که حاوي نکته هاي آموزنده فراواني است مي فرمايد:

و کذلک اعثرنا عليهم ليعلموا ان وعدالله حق و ان الساعة آتيه لا ريب فيها... (3)

بدين سان مردم را بر ايشان (اصحاب کهف) آگاه ساختيم تا بدانند که وعده خدا راست است و قيامت خواهد آمد و جاي شکي درآن نيست.

بي شک، اطلاع از چنين حادثه عجيبي که عده اي در طول چند قرن (سيصد سال شمسي

1. اعراف/57 حج/6-5، روم/19، فاطر/9، فصلت/19، زخرف/11، ق/11.
2. روم/50.
3. کهف/21.