دستوراتى داده شده؛ زيرا از تمام اعمال ظاهريّه، در نفس و روح وديعه هايى گذاشته مى شود كه روح به واسطه آنها تغييرات كلّى حاصل مى كند. اگر انسان در راه رفتن شتابزدگى كند، در روح او نيز توليد شتابزدگى شود؛ چنانكه روح شتابزده نيز ظاهر را شتابزده كند. همين طور انسان اگر در اعمال ظاهريّه، وقار و سكينه و طمأنينه را اِعمال كند - گرچه با تكلّف و به خودبندى - كم كم در باطن روح، اين ملكه شريفه طمأنينه و تثبّت حاصل شود. اين ملكه شريفه، مبدأ بسيارى از خيرات و كمالات است.

فصل دوم: [ مقصود از تُؤَده و تَسرُّع ]

ظاهر اين است كه مراد از «تُؤَدَه» در حديث شريف - به مناسبت مقابله با «تسرّع» - تأنّى باشد، و آن عبارت از اعتدال قوّه غضب است كه حدّ افراط آن تسرّع است.
شايد مراد از آن، تثبّت بود كه آن نيز از اعتدال قوه غضب، و از فروع شجاعت است، و آن عبارت از آن است كه نفس در تحمّل شدائد و پيش آمدهاى گوناگون عالَم، خوددار باشد و بزودى از ميدان در نرود، و سبك بارى و سهل انگارى نكند، و خفّت و تندى به خرج ندهد، و اين أعم است از پيش آمدهاى اخلاقى و روحى يا پيش آمدهاى طبيعى و جسمانى.
نفسى كه داراى ثَبات باشد، از ناملايمات روحى از حوصله بيرون نرود، و در مقابل ناگوارها پا برجا بايستد، و از طمأنينه و ثَبات او كاسته نگردد. و شايد آيه شريفه «فَاسْتَقِمْ كَمَا اُمِرْتَ وَ مَنْ تَابَ مَعَكَ»(574) اشارت به اين مقام نفس باشد.
البته تحصيل چنين روحى در جامعه، از مهمترين امور است، و در عين حال از مشكلترين كارهاست. و از اين جهت در روايت است كه رسول اكرم صلى الله عليه وآله فرمود: «سوره هود مرا پير كرد براى اين آيه»(575). و اين آيه با آنكه در سوره شورى (576) نيز هست، اختصاص به سوره هود شايد براى ذيل آن باشد كه مى فرمايد: «وَ مَنْ تَابَ مَعَكَ» ؛ در سوره شورى اين ذيل را ندارد. از اين جهت كه تحصيل استقامت در امت، امرى است مشكل و سخت، آيه اين سوره را ذكر فرمود.