• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
 
 
 
 
 
 

كرد، و كسى كه داراى دو سهم است، نبايد سه سهم بر او تحميل نمود(542)، و همين طور.

مقصد هفدهم:

رَهْبَت و ضد آن: جرأت

فصل اوّل: [ معنى رَهْبَت ]

رَهبت به معنى خوف است. يقال رَهَِبَ - بكسر و فتح عين - رهبةً و رُهباً و رَهباً و رُهباناً و رَهَباناً: أى خاف. و رَهبان - به فتح راء - مثل خشيان مبالغ در خوف. و رُهبان، جمع راهب، و جمع رُهبان، رَهابين است. و رَهبانيت، كناره گيرى از خلق و اعتزال از لذائذِ دنياست براى اشتغال به عبادت، و در اسلام نهى از آن شده است؛ «لا رَهْبانِيَّةَ فِي الإسلامِ»(543).
رهبانيّت به اين معنى از غايت جهل است كه نوعاً بر آن مفاسد بسيارى مترتّب شود. و خوف از حق تعالى كه از جنود عقل است و از مُصلحات نفوس و مقابل جرأت بر حق است كه از جنود جهل است، ملازم با رَهبانيت به آن معنى نيست. بلكه خلوت گوشه نشينى و كناره [ گيرى ] از خلق نيست(544)، گرچه خلوت به مصطلح اهل معرفت كه عبارت از ترك اشتغالِ قلب است به غير حق(545)، گاهى يا نوعاً حاصل نشود مگر با يك مرتبه از اعتزال و ترك خلطه. اين معنى نيز رهبانيت نيست، بلكه مطلب راجحى است شرعاً و عقلاً.
بالجمله، رهبت كه از جنود عقل است، عبارت از خوف از حق است، و آن نيز منافات با رجا به رحمت ندارد. لهذا، رجا نيز از جنود عقل است كه مقابل قنوط است.

فصل دوم: اختلاف درجات خوف

اختلاف درجات خوف، به حسب اختلاف درجات عباد و سالكين الى الله و اختلاف درجات معرفت است.