اوست به قلب برساند، به طورى كه قلب ايمان آورد به جميل بودن حق. و آن، به آن است كه با شدت تذكّر از نِعم الهيه و آثار جمال او قلب را خاضع كند تا كم كم صفت جمال حق را دل قبول كند، و اين مقام ايمان است. چون بنده به اين مقام رسيد و دل او ايمان به اين حقيقت آورد، از حقيقت نوريه رضايت و خوش بينى و خشنودى در دل او جلوه اى واقع شود، و اين اوّل مرتبه رضاست. و قبل از اين، از آن اثرى نيست. لهذا در روايات شريفه، رضا يكى از اركان ايمان است:
قال أميرُ المُؤْمِنينَ عليه السلام :
الإيْمانُ أرْبَعَةُ أرْكانٍ: الرِّضى بِقَضاءِ اللهِ وَالتَّوَكُّلُ عَلَى اللهِ؛ و تَفْوِيْضُ الأمرِ إلَى اللهِ، وَالتَّسْلِيْمُ لِأَمْرِ اللهِ.(349)
مرتبه سوم آن است كه عبد سالك به درجه اطمينان رسد - و اطمينان كمال اين است - و چون طمأنينه نفس حاصل شد به مقام جميليّت حق، مرتبه رضا كاملتر گردد. شايد اشاره به اين معنى باشد آيه مباركه سوره الفجر «يا أيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعِى إلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً»(350).
رجوع به سوى ربّ [ را] كه از مقامات كامله اهل اخلاص است براى صاحبان نفس مطمئنه كه راضى و مرضى هستند، قرار داده و قطع طمع متسخط فرموده.
مرتبه چهارم، مقام مشاهده است. و آن براى اهل معرفت و اصحاب قلوب است كه شطر قلب خود را از عالم ظلمت منصرف نمودند، و خانه دل را از غبار اغبار جاروب كردند. پس حق تعالى به جلوه هاى مناسبه دل آنها را به خود خوش، و از ديگران منصرف فرمايد.
عَنْ أبي عَبْدِالله عليه السلام قالَ: «إنَّ أعْلَمَ النّاسِ بِاللهِ أرْضاهُمْ بِقَضاءِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ».(351)

فصل چهارم: [ ابتلاء مؤمنين ]

چنانكه رضا از جنود عقل و رحمان است، سخط از جنود جهل و ابليس، و از نقصان