«اَمَّنْ يُجيبُ المُضْطَرَّ اِذا دَعاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ»(245).

فصل سوم: [وصف ركوع صلات معراج ]

در صلات معراج رسول خداصلى الله عليه وآله وارد است كه پس از ركوع خطاب عزّت رسيد:
فَانْظُرْ إلى عَرْشِى. قالَ رَسُولُ الله: فَنَظَرْتُ إلى عَظَمَةٍ ذَهَبَتْ لها نَفْسي وَغُشِيَ عَلَيَّ؛ فَاُلْهِمْتُ أنْ قُلْتُ: «سُبْحانَ رَبِّي العَظيم وَ بِحَمْدِهِ» لِعِظَمِ ما رَاَيْتُ. فَلَمّا قُلْتُ ذلِكَ، تجلّى الْغَشْيُ عَنِّي، حَتّى قُلْتُها سَبْعاً اُلْهِمُ ذلِكَ؛ فَرَجَعَتْ اِلَيَّ نَفْسى كَما كانَت... .(246)
اكنون كه ما را به خلوت انس راهى نيست و به مقام قدس جايگاهى نه، خوب است عجز و ذلّت خود را سرمايه وصول به مقصد و دستاويز حصول مطلوب قرار داده، دست از دامن مقصود برنداريم تا كام دل برآريم. لااقل اگر خود، مرد اين ميدان نيستيم، از مردان راه، هدايت طلبيم و از روحانيّت كُمَّل اعانت جوييم، شايد بويى از معارف به مشام جان ما برسد و نسيمى از لطايف به كالبد مرده ما بوزد؛ زيرا عادت حق تعالى احسان و شيمه او تفضل وانعام است.

باب ششم: اسرار و آداب سجود

پس، سِرّ وضع سجودى، چشم از خود شستن است؛ و ادبِ وضع رأس بر تراب، اعلى مقامات خود را از چشم افكندن و از تراب پست تر ديدن است. واگر در قلب از اين دعاوى كه به حسب اوضاع صلاتى اشارت به آنهاست علّتى باشد، پيش ارباب معرفت نفاق است. و چون خطر اين مقام بالاترين خطرات است، سالك الى الله را لازم است به جبلّت ذاتى و فطرت قلبى متمسّك به ذيل عنايت حقّ (جلّ و علا) گردد و با ذلّت و مسكنت عفو تقصيرات را طلب كند.
ما چون در رساله سرّ الصّلاة اين مقامات را بتفصيل ذكر نموديم، در اين رساله خوددارى كنيم، و به روايت شريفه مصباح الشّريعة براى آداب آن اكتفا نماييم.