فعل تعجب
فعلي است که براي بين تعجّب و شگفتي از چيزي وضع شده ست.
فعل تعجب داراي 2 صيغه است:
ما أفعَلَهُ و أفْعِلْ بِهِ.
مثال1: ما أحْسَنَ زيداً (چقدر زيد نيکوست!).
ترکيب: ما:تعجبيه،
مبتدا، أحْسَنَ: فعل و فاعل، زيداً: مفعول به، جمله أحْسَنَ زيداً: خبر و در محلّ رفع.
مثال2: أحْسِن بِزيدٍ (چقدر زيد نيکوست!).
ترکيب: أحْسِنْ: فعل تعجّب، بـ: حرف جرّ ، زيدٍ: مجرور به باء و در محلّ رفع، فاعل أحْسِنْ.
پرسش و تمرين
الف ـ به پرسشهاي زير پاسخ دهيد.
1ـ افعال مدح و ذمّ راتعريف کنيد.
2ـ فعل تعجّب چيست و صيغه هاي آن کدام است؟