افعال مقاربه
لَيسَ: براي نفي خبر از اسم مي باشد، مثل: ليس زيدص عالماً (زيد عالم نيست).
مافَتَئَ، ما انْفَکَّ، ما بَرِحَ، مازالَ:براي دوام ثبوت خبر براي اسم، تا زمان إخبار استعمال مي شوند، مثل مازالَ زيدٌ أميراً (زيد هنوز امير است).
مادامَ: براي معلَّق کردن چيزي بر مدت ثبوت خبر براياسم مي باشد، مثل: اِجْلِسْ مادامَ زيدٌ جالساً(بنشين مدّتي که زيد نشسته است).
دو ويژگي افعال ناقصه:
1ـ تقديم خبر اين افعال بر اسم آنها جايز است، مثل: کانَ عالماً زيدٌ.
2ـ تقديم خبر آنا بر خود افعال، در غير افعالي که اوّل آنها «ما» مي باشد جايز است، مثل : عالماً کانَ زيدٌ.
ذکر اين نکته لازم است که حکم مذکور در مورد ليس اختلافي است.
افعال مقاربه
افعالي هستند که بر مبتدا و خبر داخل شده و مانند افعال ناقصه عمي مي کنندف با اين تفاوت که خبر اين افعال، بايد فعل مضارع باشد، و از لحاظ معني بر سه قسم تقسيم مي شوند:
1ـ افعال رجاء: براي اميد داشتن حصول خبر براي اسم مي آيند و عبارتند از: عَسي، حَري، اِخْلَوْ لَقَ.
مثال: عَسي زيدٌ أنْ يکْتُبَ (اميد است زيد بنويسد).