8 . از جمله آداب پيش از خواب، رسيدگى به حقوق مردم است: اگر بدهى ياطلبى دارد و اگر حقى را ضايع كرده است در مقام جبران برآيد و در وصيت نامه خود قيد كند.

9 . مستحب است به طرف راست و رو به قبله بخوابد.⁽¹⁾

10 . خواب بايد به اندازه فعاليتهاى جسمى و روحى باشد و از زياده روى اجتناب ورزد.

حضرت على(عليه السلام)مى فرمايد: «كَثْرةُ الأكل و النَّوم يُفسدان النَّفس و يجلبان المضرّة».⁽²⁾ امام صادق(عليه السلام) فرمود: «اِنّ اللهَ يُبغضُ كَثرةَ النّوم ... كثرة النّوم مذهبة للدّين والدّنيا».⁽³⁾

اگر كسى در شبانه روز هشت ساعت بخوابد يك سوم را در خواب است. حال اگر بيش از اين زمان را به خواب اختصاص دهد آيا فرصت مناسبى براى رشد و كمال او باقى خواهد ماند.

11 . خوابيدن پس از طلوع فجر تا طلوع آفتاب و بعد از عصر مكروه است. نيز، خوابيدن با حالت جنابت مكروه است و اگر جنب به آب دسترسى نداشته باشد تيمم كند و بعد بخوابد.⁽⁴⁾

6 . آداب نشستن

مناسب است نشستن رو به قبله باشد. امام صادق(عليه السلام)فرمود: رسول خدا بيشتر اوقات كه مى نشست روبه قبله بود.⁽⁵⁾ حماد بن عثمان مى گويد: امام صادق(عليه السلام) همواره در خانه اش روبه قبله مى نشست.

مناسب است انسان مؤدّب بنشيند. امام صادق (عليه السلام)فرمود: هرگز ديده نشد پيامبر اسلام پاى خود را پيش كسى دراز كند.⁽⁶⁾

از امام كاظم(عليه السلام) روايت كرده اند:

1 . گزيده حلية المتقينص 80 .

2 . شرح غرر الحكمج 4، ص 596 .

3 . بحار الأنوارج 73، ص 180، باب 38، ح 10.

4 . گزيده حلية المتّقينص 76 ـ 78.

5 . كافىج 2، ص 661 ، باب الجلوس، ح 4.

6 . كافىج 2، ص 671 ، باب النوادر، ح 1.