يك: تكذيب نكردن. گفته علما را به صِرف اينكه با عقيده شما جور در نمى آيد، تكذيب نكنيد. اميرالمؤمنين(عليه السلام)فرمود: در برابر عالم زياد نگوييد: «قال فُلان و قال فُلان خلافاً لقوله».(1)
دو: خدمت كردن.حضرت على(عليه السلام) فرمود:
«إذا رَأَيْتَ عالِماً فَكُنْ لَه خادِماً».(2) سه: ديدار و زيارت. پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرمود:
«مَنْ زارَ عالماً فكأنّما زارَني، وَ مَن صافح عالماً فكأنّما صافحني، ومن جالس عالماً فكأنّما جالسني».(3) چهار: بيشتر شنيدن. امام باقر(عليه السلام) فرمود:
إذا جَلَسْتَ إلى عالِم فَكُنْ عَلى أنْ تَسْمَعَ أحْرص مِنْكَ عَلى أن تَقُول، وتَعَلَّم حُسن الاستماع كما تَتَعلّم حسنَ القول، ولا تَقْطَعْ على أحد حَدِيثه.(4)
و) ادب با مردم
زندگى انسانى نياز به اصول و ضوابطى دارد كه مراعات آن اصول، سعادت و رفاه جامعه را تأمين مى كند. مهمترين اين ضوابط، ادب انسانى و رعايت احترام ديگران است، كه به نمونه هايى از آن اشاره مى شود:
يك: ملايمت و مهربانى.يكى از دستورهاى اجتماعى اسلام ملايمت و مهربانى با مردم مسلمان است. قرآن درباره اخلاق پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) مى فرمايد:
(فَبِما رحمة مِن الله لِنْتَ لهم ولو كُنتَ فَظّاً غَليظَ القْلَب لاَنْفَضُّوا مِن حَولِك)(5).در اين آيه تصريح شده است كه مهربانى و ملايمت رسول خدا يكى از علل توجه مردم به آن حضرت بود و بدون ترديد اين صفت در هر كس باشد دلها به سويش متمايل خواهند شد. از امام صادق(عليه السلام)پرسيدند: حسنِ خلق چيست؟ حضرت فرمود:
«تَلِينُ جَنَاحَكَ و تَطيبُ 