حضرت آیت الله محمد علی فیض گیلانی
حضرت آیت الله محمد علی فیض گیلانی در سال 1303 هجري شمسي در يكي از روستاهاي لاهيجان و در ميان خانواده‌اي متديّن به دنيا آمد. پدرش دروس حوزوي را تا لمعتين به پايان رسانيده بود و به دليل عارضه لكنت زبان، به كار كشاورزي مي‌پرداخت و از همان راه روزگار مي‌گذراند. او كه به اخلاص و پرهيزگاري مشهور بود مورد اعتماد مردم روستا و مرجع حل مشكلات و اختلافات آنان بود.
استاد فيض گيلاني تحصيلات خود را از مكتب خانه شروع كرد و پس از به پايان بردن آن به دبستان رفت. در دبستان به دليل هوش سرشار و توانايي بسيار، مورد استقبال معلمان قرار گرفت و با تصميم آنان تحصيلات خود را از سال سوم دبستان آغاز كرد. او سه سال نيز به دبيرستان رفت و پس از آن به تحصيل علوم حوزوي رو آورد. او كه تحصيلات حوزوي خود را در سال 1322 آغاز كرده بود، در مدت كوتاهي دروس مقدمات را به پايان رسانيد و در محضر استادان بزرگواري دروس دورة سطح را پي گرفت و پس از اتمام سطوح عالي به درس خارج استادان مشهور آن روزگار راه يافت. او در سالهاي تحصيل خود، همواره در دروس اخلاق شركت جدي داشت و مي‌كوشيد علم خود را با عمل درهم آميزد و نيز به مطالعة كتابهاي جنبي علاقة بسيار داشت.
استاد فيض در سالهاي تحصيل خود به محضر عالمان بسياري راه يافت. او مطوّل را در محضر شهيد آية الله مطهري(ره) و سيوطي را نزد شيخ اسدالله اصفهاني آموخت. شرح لمعه را در محضر شهيد آية الله صدوقي(ره) و شيخ حسن علي اصفهاني فرا گرفت. دروس رسائل و مكاسب و كفايه را نيز در نزد آية الله سلطاني طباطبايي(ره) كه از استادان بنام آن روزگار بود آموخت.
با پايان يافتن دروس سطح و نيز اندكي پيش از آن، به درس خارج آية الله العظمي بروجردي(ره) رفت و همزمان در دروس خارج امام خميني (ره) نيز شركت داشت. استاد اصلي او در دروس خارج امام(ره) بود؛ اما با تبعيد آن مرجع حماسه آفرين، وي مجبور شد در دروس ديگر شركت كند كه از جمله آنان درس آية الله العظمي محقق(ره) بود.
استاد فيض، در طي اين سالها در دروس اخلاق امام خميني(ره) شركت جدّي داشت و با بسياري از فضلاي آن روزگار، رابطه دوستي داشت و دروس پيش آموخته را مباحثه مي‌كرد كه از جمله آنان حجة الاسلام و المسلمين امينيان ـ امام جمعه آستانه اشرفيه ـ است.
استاد فيض گيلاني در سالهاي عمر پربركت خود، خدمات فرهنگي بسياري را به انجام رسانيده است، از جمله آن مي‌توان به ساخت چند مسجد در مناطق محروم اشاره كرد كه خود باعث تحولات عظيمي در آن مناطق شد، او پيش از انقلاب و پس از آن در ايام حجّ در بعثه امام(ره) خدمات بسياري را براي حجّاج فراهم آورده و در ساماندهي امر حجّ و آشنايي واقعي با احكام و اهداف آن نقش مهمي را ايفا كرده است.
او سالها در دانشگاهها به تدريس علوم و معارف اسلامي مي‌پرداخته، و مدتي نيز نماينده امام(ره) در دانشگاه الزهرا(س) بوده است. استاد فيض چند كتاب تأليف نموده كه هنوز به چاپ نرسيده است؛ از جمله آنان تاريخ و زندگي عالمان لاهيجان است.
استاد فيض گيلاني در سالهاي حكومت خاندان پهلوي، فعاليتهاي مبارزاتي بسياري را به انجام رسانيده است. او كه خود از شاگردان امام(ره) بود همچون ديگر شاگردان آن مرجع بزرگ و نيز همچون مردم ظلم ستيز ايران در مبارزات و تظاهرات بسياري شركت كرده است. او در زمان رژيم طاغوت منزلي را كه در قم به تازگي خريده بود، به درخواست اطرافيان امام(ره) در خدمت امام(ره) قرار داد. اين قضيه، مدتي پس از تبعيد امام(ره) به تهران بود.
فعاليتهاي سياسي استاد فيض به پيش از انقلاب محدود نشد. وي پس از انقلاب نيز در عرصه‌هاي گوناگوني به خدمت پرداخت. او در طول سالهاي دفاع مقدس، بارها در جبهه‌هاي جنگ حضور يافت و ضمن تبليغ مباني اعتقادي اسلام، انگيزه و شعف رزمندگان را دو چندان مي‌ساخت. برخي از مسؤوليتهاي وي پس از پيروزي انقلاب به شرح زير است:
1. رياست و قائم مقامي ديوان عدالت اداري در حدود 8 سال؛
2. نمايندگي امام(ره) در دانشگاه الزهراء (س)؛
3. عضويت در شوراي گزينش قضات؛
4. عضويت در جامعة مدرسين حوزه علميه قم؛
5. عضويت در مجلس خبرگان رهبري در دوره‌هاي اول و دوم.
