شخصیت شناسی حضرت رقیه(س)
بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، اثر گرانسنگ «رقیه بنت الحسین در انساب و تاریخ» را با موضوع شخصیت‌شناسی حضرت رقیه(س) معرفی کرد.
این پژوهش پس از یک دهه فعالیت علمی و هدفمند در گروه تراجم و انساب بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به عنوان نخستین متن تحلیلی شخصیت‌شناسی حضرت رقیه(سلام الله علیها) تدوین شده است.
موضوع این اثر درباره شخصیت‌شناسی حضرت رقیه بنت الحسین(علیهما السلام) و رفع شبهاتی است که در منابع پراکنده درباره آن حضرت گزارش شده است. این اثر با تحقیق در منابع تاریخی و نسب‌شناسی به دور از تعصب و جانبداری به چاپ رسیده است. پرداختن به اثبات وجود حضرت رقیه(سلام الله علیها) در انساب، تاریخ، نقد، تنقیح حاشیه‌ها و داستان‌های ناشناخته و غیر واقعی از موضوعات مهم این اثر است.
دربخشی از مقدمه این کتاب آمده است: این سخن معروف است که هر ندیده را نمی توان نبوده پنداشت و حکمای بزرگی چون ابن سینا آنگاه که از دریافت های حسی و ظاهری ناتوان می شدند، باز هم به حکم عقلانیت برآمده از درون روشن، گمان ها و احتمالات خویش را در جایگاه ممکنات می نشانند تا آنگاه که بر ابطال یا اثبات ان امر دلیلی را اقامه کنند. چنین سیره ای را می توان در عالمان، فقیهان و محدثان سرزمین های اسلامی به ویژه در آثار شیعه مشاهده کرد.
آنان برای واکاوی متون علمی و شرح حال افراد، تا وقتی که به یقین نرسیده بودند، هرگز حکم به اثبات یا نفی موضوع یا موردی نمی دادند و با تکیه بر عقلانیت، مسیر تحقق و کنکاش های علمی را برای معاصران خود و آیندگان هموار کردند. این روش عقلانی که بسیاری بر آن استوار بودند، در رمزگشایی و تحلیل بسیاری از گزاره های تاریخی نتیجه بخش بود.
این کتاب در 15 گفتمان گردآوری شده است که بخشی از آن شامل موضوعاتی همچون «به دنبال چه هستیم؟»، «آیا حضرت رقیه سلام الله علیها دختر امام حسین علیه اسلام است؟»، «نقدی بر برخی معاصران»، «سابقه تاریخی نام رقیه در عرب» و «گزارش های نسب شناسی چگونه باورپذیر و مستند می شوند؟» می شود.
«نام مادر رقیه بنت الحسین علیهما السلام کیست؟»، «آیا حضور رقیه بنت الحسین علیهما السلام در کربلا و شام مستند است؟»، «آیا رقیه سلام الله علیها همان فاطمه صغیره یا فاطمه صغری است؟»، «آیا خرابه شام واقعیت داشته است؟» و «وفات رقیه بنت الحسین علیهما السلام در چه روزی بوده است؟» از دیگر گفتمان های مطرح شده در این کتاب است.
در بخش پایانی کتاب نیز به موضوعاتی با عناوین «سابقه تاریخی بارگاه رقیه بنت الحسین علیهما السلام»، «آیا شبهات درباره رقیه بنت الحسین علیهما السلام موضوعیت دارد؟»، «برآیند دوازده گفتمان پیشین»، «نقدی بر کتاب شناسی آثار چاپ شده» و «شخصیت شناسی رقیه بنت الحسین علیهما السلام از دیدگاه عالمان معاصر» پرداخته شده است.
این پژوهش از یک سو در پی اثبات وجودی شخصیت رقیه بنت الحسین(سلام الله علیها) در انساب و تاریخ است و از طرفی تلاش دارد با پیراستن حاشیه ها و داستان های ناشناخته و مجعول به متنی واقعی، نه اسطوره ای و خرافی، دست یابد. بی گمان چنین رویکردی که برآمده از پژوهشی غیراحساسی است، می تواند سرآغاز روشنی را از شخصیت شناسی آن حضرت نوید دهد.
محمد حسن پاکدامن، نگارنده این اثر، بر این باور است که هر خواننده منصفی پس از خواندن دقیق این کتاب، برای نخستین بار با نظریه ای جامع، برآمده از گزارش های پراکنده رو به رو می شود.
کتاب «رقیه بنت الحسین علیهما السلام در انساب و تاریخ»، تاریخ تحلیلی شخصیت شناسی حضرت رقیه(س) نوشته محمد حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن پاکدامن با شمارگان 1000 نسخه در قطع وزیری به چاپ رسیده و در اختیار علاقه مندان به کتاب و کتاب خوانی قرار گرفته است.
