46. نخستين چاپ قرآن به وسيله پاگانينى در ونيز در فاصله سال هاى 1503 تا 1523م.
انجام
گرفته است.
طبع هاى مهم ديگر قرآن كريم عبارتند از: طبع ابراهام هينكلمان در 1694م.
(هامبورگ); طبع فلوگل (1834م.
، لايپزيك); طبع سن پترزبورگ كه اولين طبع براى
مسلمانان است در 1787م.
; طبع تبريز در 1242ق.
يا 1244ق.
نخستين تصحيح و طبع علمى
قرآن كريم در جهان اسلام مصحف قاهره است، در سال 1343ق.
/ 1923م.
، تحت اشراف
استادان الازهر، و با حمايت ملك فؤاد اول.
اين مصحف بر معتبرترين كتب رسم الخط خاص
قرآن و قراءات خاص قرآن استوار است و با روايت معيارين حفص از عاصم تدوين شده است.
مصحف مدينه كه امروزه مصحف عالمگير و رسمى جهان اسلام شمرده مى شود، برهمان
تصحيح و طبع مصحف قاهره استوار است و به خط عثمان طه خطاط هنرمند سورى است.
47. ترجمه فارسى، يعنى قديم ترين ترجمه قرآن در عهد رسول الله(ص) انجام گرفته است;
زيرا در نامه هاى ايشان به پادشاهان آن روزگاران، مانند نجاشى و مقوقس و خسروپرويز، آيات
قرآنى هم بود، و طبعا ترجمه نامه ها و آيات به اطلاع آنان مى رسيد، و حضرت(ص) اين معنا
را مى دانستند و انكارى نمى فرمودند.
ديگر اين كه عده اى از ايرانيان از سلمان خواسته بودند
كه سوره حمد (و بعضى آيات قرآنى) را براى آنان به فارسى ترجمه كند و او چنين كارى
انجام داده بود از جمله بسم الله الرحمن الرحيم را به «به نام يزدان بخشاينده » ترجمه كرده
بود، و حضرت رسول(ص) از اين مسأله باخبر بودند و انكارى نفرموده بودند.
در قرون بعد
نيز ايرانيان نخستين قومى از مسلمانان بودند كه قرآن را به زبان مادرى و رسمى خود ترجمه
كردند.
تا قبل از كشف و تصحيح قرآن قدس به همت آقاى دكتر على رواقى، ترجمه تفسير
طبرى كه ترجمه آيات قرآنى را نيز همراه دارد و در سال 345ق.
صورت گرفته بود، كهن ترين
ترجمه فارسى قرآن شمرده مى شد.
ولى ترجمه قرآن قدس از آن هم كهن تر و متعلق به
سال هاى بين 250 تا 350 هجرى قمرى است.
48. ترجمه تركى قرآن، نسخه اى از ترجمه تركى قرآن با تاريخ 734ق.
در موزه هاى هنرى
تركى - اسلامى استانبول نگهدارى مى شود، كه قديم ترين ترجمه موجود تركى قرآن است.
49. ترجمه اردو، نخستين ترجمه قرآن كريم به زبان اردو، ترجمه مولاناشاه رفيع الدين
دهلوى است (1190 ق. ); اما از آن پس اردوزبانان در ترجمه و تفسير قرآن كريم در فاصله چهار
قرن، سنگ تمام گذاشته اند و كتابشناسى ترجمه ها و تفسيرهاى قرآن كريم به زبان اردو كه
منتشر شده است، بيش از يك هزار اثر را دربر دارد.
50. ترجمه لاتين، نخستين ترجمه لاتينى قرآن را رابرت كتونى (روبرتوس كتننسس) در
سال 1143م.
انجام داد كه قرن ها بعد با اجازه مارتين لوتر اجازه چاپ پيداكرد.
51. ترجمه انگليسى قرآن، قرآن كريم به انگليسى بيش از هر زبان اروپايى ديگر ترجمه شده
است و امروزه بيش از چهل ترجمه كامل و يك صدوبيست ترجمه برگزيده از قرآن كريم به
انگليسى وجود دارد.
نخستين ترجمه كامل انگليسى به قلم الكساندر راس است كه از روى
ترجمه فرانسوى در سال 1648م.
به عمل آمده است.
از غير مسلمانان ترجمه آرتور آربرى
ترجمه اى ممتاز است.
و از مسلمانان ترجمه هاى پيكتال و عبد الله يوسف على.
52. ترجمه فرانسوى قرآن.
بهترين ترجمه هاى فرانسوى قرآن ترجمه كازيميرسكى، و ترجمه
بلاشر است.
