در تکامل جانوران کمابيش جايي براي ارده و انتخاب مي توان يافت، اما اراده اي برخاسته از غرايز کور حيواني يا بردي محدود  به نيازهاي طبيعي، و در پرتو شعوري محدود به توان اندامهاي حسي هر حيوان.

اما انسان، علاوه بر خواص نباتي و حيواني، داراي دو امتياز روحي است: از يک سوي، خواسته هاي فطريش در دايره نيازهاي طبيعي، محدود نمي شود، و از سوي ديگر از نيروي عقل، برخوردار است که بوسيله آن مي تواند دايره معلوماتش را بسوي بي نهايت، توسعه دهد. و بر اساس اين ويژگيها برد از اراده اش از مرزهاي محدود طبيعت فراتر مي رود و بسوي بي نهايت، ميل مي کند.

همانگونه که کمالات ويژه نبات بوسيله قواي نباتي خاص، حاصل مي شود وکمالات حيواني در سايه اراده برخاسته از غرايز و ادراکات حسي، مي آيد کمالات ويژه انسان هم که در واقع همان کمالات روحي اوست در سايه اراده آگاهانه و در پرتو رهنمودهاي عقل بدست مي آيد، عقلي که مراتب مختلف مطلوبيت را بشناسد و در تزاحم، بهترها را ترجيح دهد.

بنابراين، انساني بودن رفتار به اين است که با اراده اي برخاسته از تمايلات ويژه انسان و در پرتو هدايت عقل، انجام گيرد. و رفتارهاي که تنها با انگيزه هاي حيواني انجام مي گيرد رفتاري حيواني خواهد بود چنانکه حرکتي که تنها در اثر نيروي مکانيکي در بدن انسان پديد آيد حرکتي فيزيکي خواهد بود.

احکام عملي عقل، نياز به مباني نظري دارد

رفتار اختياري، وسيله اي است براي رسيدن به نتيجه مطلوب، و ارزش آن،تابع مرتبه مطلوبيت هدفي است که از آن در نظر گرفته شده و تاثيري است که در تکامل روح دارد، چنانکه اگر رفتاري موجب از دست دادن يک کمال روحي شود داراي ارزش منفي خواهد بود.

پس هنگامي عقل مي تواند درباره رفتارهاي اختياري، قضاوت و ارزشگزاري کند که از کمالات انسان و مراتب آنها آگاه باشد و بداند که انسان چگونه موجودي است و شعاع دايره زندگي او تا کجا امتداد مي يابد و به چه درجه اي از کمال مي تواند برسد، و به ديگر سخن: بداندکه ابعاد وجود او کدام است و هدف آفرينش او چيست.