تبیان، دستیار زندگی

- بروج : ساختمانها مرتفع – قلعه ها – دژها – كاخها – جمع مكسر و مفرد آن برج است .

3- اصحاب :

ياران – معاشران – ملازمان – جمع مكسر براي صاحب .

4- اخدود :

حفره – شيار – شكاف زمين به درازا- گودال مستطيل – اسم ثلاثي مزيد است.

5- وقود :

آتش گيره – هيزم و مانند آن كه وسيله بر افروختن آتش است . و نيز به معناي شعله و حرارت آتش هم مي آيد در اينجا همين معناي اخير مناسب است چنانكه راغب نيز اين معنا را براي وقود ذكر نموده است (الوقود : ماحصل من اللهب) اين كلمه اسم ثلاثي مزيد است .

6- قعود :

نشستگان – جمع مكسر است براي قاعد .

7- شهود :

گواهان – جمع مكسر است براي شاهد .

8- ما نقموا :

ناپسند نشمرند – عيب نكردند و مكروه نداشتند – فعل ماضي منفي از ثلاثي مجرد باب فعل يفعل و از باب فعل يفعل نيز آمده است اين فعل در اين معنا به مفعول اول خود بي واسطه و به مفعول ديگر خود به واسطه من يا علي تعدي مي كند .

9- حميد :

ستوده – فعيل به معناي مفعول است .

10- ملك :

پادشاهي – مصدر ثلاثي مجرد است .

11- شهيد :

گواه – صفت مشبهه است .

تركيب :

(والسماء) جار و مجرور متعلق به فعل قسم محذوف تقدير : اقسم بالسماء و اين جمله استينافيه است و محلي از اعراب ندارد (ذات البروج) مضاف و مضاف اليه صفت براي السماء (و) حرف عطف (اليوم) عطف بر السماء (الموعود) صفت براي اليوم (و شاهد و مشهود) هر دو عطف بر السماء و جواب