بخش چهارم: تاريخ قرآن (3) تدوين قرآن
تدوين در زمان رسول خدا(ص)
جمع آورى على بن ابى طالب
جمع آورى خليفه اول
جمع آورى خليفه سوم
اعراب و اعجام قرآن
برخى از اهداف آموزشى اين بخش عبارتند از:
1. آشنايى باكتابت و نگارش قرآن كريم در زمان رسول خدا، كاتبان وحى و ابزار كتابت وحى.
2. آگاهى از اقدام على بن ابى طالب(ع) در جمع آورى قرآن و ويژگى هاى مصحف آن حضرت.
3. كاوش در زمينه يكى از بحث انگيزترين موضوعات تاريخ قرآن پس از رحلت پيامبر
اكرم(ص).
4. بررسى ادله موافقان و مخالفان جمع آورى قرآن پس از رحلت.
5. بررسى تاريخى و روايى تدوين قرآن كريم.
6. معرفى بعضى از مصاحف معروف بزرگان صحابه.
7. تحقيقى در زمينه اقدام عثمان در جمع آورى دوم قرآن و توحيد مصاحف، علل و انگيزه ها،
اعضاى كميته توحيد مصاحف، تعداد مصاحف عثمانى و سرنوشت اين مصاحف.
8. پاسخ به سؤالاتى از قبيل توقيفى بودن يا نبودن ترتيب آيه ها و سوره هاى قرآن و نحوه
موضع گيرى اهل بيت در برابر جمع قرآن به دست دستگاه خلافت.
9. رديابى تاريخ اولين اعراب گذارى و نقطه گذارى قرآن.
10. سيرى در رسم الخط قرآن مجيد و فراز و نشيب تاريخى آن.
برخى از منابع مهم اين بخش عبارتند از:
بحار الانوار، ج 89; الميزان، ج 12، ص 118 - 132; قرآن در اسلام; البيان في تفسير القرآن;
حقائق هامة حول القرآن الكريم; صحيح بخارى; الاتقان، نوع 18; البرهان، نوع 13; التمهيد
في علوم القرآن، ج 1;مناهل العرفان، ج 1; تاريخ القرآن، ابوعبدالله زنجانى; تاريخ قرآن، دكتر
محمود راميار و دكتر سيد محمد باقر حجتى.
فصل اول: تدوين قرآن در زمان رسول خدا(ص)
مقدمه
يكى از دقيق ترين مباحث علوم قرآنى، بررسى تاريخى نگارش و تدوين قرآن است.
هر
مسلمانى علاقه مند است با تاريخچه كتاب دينى خود آشنا گردد و از لابه لاى مدارك و منابع
موجود، ميزان توجه و اهتمام مسلمانان صدر اسلام و ياران پيامبر اكرم(ص) را به اين كتاب
مقدس به دست آورد.
براى مسلمان جالب است بداند قرآنى كه اكنون بى هيچ تغيير و
تحريفى در دست او قرار گرفته چه فراز و نشيبى را در بستر تاريخ پيموده است.
تاريخ به روشنى گواهى مى دهد كه عرضه وحى آسمانى بر مردم با چنان استقبالى روبه رو
گرديد كه همگان را شگفت زده نمود.
مسلمانان در دو زمينه «حفظ » و «كتابت قرآن » همه
توان و امكانات خويش را به كار گرفتند و با چنان شور و عشقى، پاى در اين عرصه گذاردند كه
قلم از توصيف آن ناتوان است.
