ه) عدد سوره ها، آيه ها و كلمات قرآن

1. عدد سوره ها و آيه ها عدد سوره هاى قرآن به اتفاق همگان 114 است.
اما در شمار آيات قرآن اختلاف وجود دارد.
اين اختلاف هرگز به معناى كم يا زياد شدن آيات نيست، بلكه تنها به نحوه شمارش آيات در سوره ها برمى گردد.
گفته اند دليل اختلاف اين بوده است كه پيامبر اكرم(ص) ابتدا در راس هر آيه توقف كرده پس از معلوم شدن، آن آيه را به آيه اى ديگر وصل مى فرمود.
به همين جهت بعضى توهم مى كردند كه وصل آن حضرت دليل بر عدم اتمام آيه است.
اين امر سبب گرديد كه ميان مسلمانان درشمار آيات قرآن اختلاف به وجود آيد. ⁽²¹⁾
علت ديگر اين اختلاف را مى توان اختلاف سليقه ها و تشخيص هاى متفاوت قاريان دانست.
گرچه عموم دانشمندان علوم قرآنى عقيده دارند كه تعيين آيات امرى توقيفى بوده است، اما در هر صورت اختلاف در شمارش حروف مقطعه به عنوان يك آيه مستقل و يا بعضى از آيات كه امكان تفكيك آنها به دو آيه بوده است، منجر به بروز اختلاف در عدد آيات قرآن گشته و مكاتب مختلفى در اين زمينه به وجود آمده است.
بار ديگر تاكيد مى كنيم كه اين اختلاف، صرفاً يك اختلاف شكلى و ظاهرى و شمارشى است و در مورد اصل آيات و كلمات قرآن هيچ گونه اختلافى وجود ندارد.
هر يك از قاريان قرآن در شهرهاى مهم اسلامى، مكتب و عقيده اى در مورد تعداد آيات داشتند كه به عدد شهرشان معروف گشت.
به عنوان مثال وقتى گفته مى شود، عدد مكى يعنى عدد آيات قرآن در نظر مردم و اهل مكه كه به يك يا چند تن از قاريان مشهور آن شهر نسبت داده مى شده است.
كسانى كه تعداد آيات قرآن را 6236 آيه دانسته اند، عدد كوفى را بر ساير عددها ترجيح داده اند.
اين عدد منسوب به حمزة بن حبيب زيات و ابوالحسن كسائى و خلف بن هشام است.
حمزه گفته است، اين عدد را ابن ابى ليلى از ابوعبدالرحمن سلمى از على بن ابى طالب(ع) نقل كرده است. ⁽²²⁾
2. عدد كلمات قرآن در تعداد كلمات قرآن نيز ميان مفسران و معجم نويسان اختلاف نظر وجود دارد.
اين اختلاف نيز تنها به جهت نحوه محاسبه كلمات قرآن مجيد است، نه چيزديگر.
مقايسه ميان ارقامى كه تفسيرنويسان، فرهنگ نويسان و تاريخ قرآن نويسان در كتب خويش ارائه داده اند، نشان مى دهد كه ميدان تغييرات (اختلاف بين بزرگ ترين و كوچك ترين اندازه متغير) براى كلمات قرآن بيش از 8000 كلمه است!