بخش دوم: تاريخ قرآن (1) وحى

تعريف وحى وحى در قرآن وحى پيامبران و اقسام آن چگونگى وحى مستقيم چگونگى وحى غير مستقيم

هدف هاى آموزشى اين بخش عبارتند از:

1. آشنايى با يكى از پررمز و رازترين وقايع آفرينش كه به عنوان مدخلى بر مباحث تاريخ قرآن، مطرح است.
2. آشنايى با گستره كاربردى واژه «وحى » در قرآن و دامنه تفاوت آن.
3. پى بردن به نحوه ارتباط خدا با پيامبران.
4. نگاهى به حالات پيامبر اكرم، هنگام دريافت «وحى ».

برخى از منابع مهم براى مطالعه آزاد و پاسخ يابى قسمت پژوهش عبارتند از:

تفسير الميزان، ج 12، ص 292 و ج 18، ص 72 به بعد و ج 20، ص 342; قرآن در اسلام; وحى يا شعور مرموز; مجموعه سخنرانيها و مقالات دومين كنفرانس تحقيقاتى علوم و مفاهيم قرآن كريم; بحارالانوار، ج 18، بخش مربوط به كيفيت صدور وحى; الاتقان، ج 1، نوع 16; مناهل العرفان، ج 1; التمهيد فى علوم القرآن، ج 1; تاريخ قرآن، دكتر محمود راميار; پيرامون وحى و رهبرى، آية الله جوادى آملى، ص 278 - 309.

فصل اول: مقدمه

و ما ينطق عن الهوى ان هو الا وحى يوحى. ⁽¹⁾
تاريخ قرآن با پديده «وحى » ارتباطى تام دارد; چرا كه نزول آيات قرآن تنها از اين طريق صورت گرفته و دريافت پيام آسمانى، كه نوعى ارتباط ميان انسانى برگزيده و ممتاز با عالم غيب است، با «وحى » جامه عمل به خود پوشيده است.
از اين رو كتاب آسمانى قرآن نتيجه و حاصل «وحى » است و از همين رو اكثر تاريخ نويسان، بررسى «وحى » را نقطه آغازين بحث هاى تاريخ قرآن قرار داده اند.

تعريف وحى

الف) معناى لغوى ابن منظور در لسان العرب مى گويد: الوحي الاشارة والكتابة والرسالة والالهام والكلام الخفي وكل ما القيته الى غيرك.
ووحى اليه واوحى: كلمه بكلام يخفيه من غيره; وحى به معناى اشاره كردن، نوشتن و رساله، الهام و كلام پنهانى و هر چيزى است كه به ديگرى القا شود.
تعبير «وحى اليه واوحى » يعنى سخنش با او به گونه اى بود كه از ديگران پنهان مى داشت.