فصل هشتم: بررسى آيات ناسخ و منسوخ

اگر از افراطى كه برخى در زمينه اكتشاف «نسخ » در قرآن كرده اند، بگذريم، با يك سيراجمالى در اقوال بزرگان قرآن شناس روشن مى گردد كه به تدريج با ضابطه مند شدناصطلاح نسخ، دايره نواسخ قرآن محدود و محدودتر گرديده و نظر محققان متاخر خطبطلانى بر نظريه طرفداران فراوانى نسخ كشيده است به گونه اى كه: «پيشينيان تا حدود پانصد آيه را منسوخ مى دانستند. » ⁽¹⁾ مصطفى زيد در كتاب خود، موارد ادعايى نسخ را نزد متقدمان اين گونه گزارش مى كند:
ابوعبدالله، محمدبن حزم 214 مورد
ابوجعفر نحاس 134 مورد
ابن سلامه 213 مورد،
وابن جوزى 247 مورد ⁽²⁾