• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
 
 
 
 
 
 

تعريف اصطلاحى

با توجه به شروط ياد شده، تعريف آية الله معرفت را با اضافه كردن يك قيد و حذف بعضى از قيود غيرلازم، مى توان بهترين تعريف از نسخ اصطلاحى دانست; بدين ترتيب: رفع حكم -كان يقتضى الدوام حسب ظاهره - بتشريع لاحق بحيث لايمكن اجتماعهما معا اما ذاتا او نصا.

گزيده مطالب

1. نسخ در اصطلاح قدما در مورد تخصيص عام، تقييد مطلق، بيان مجمل و نيز نسخ بهمعناى خاص آن به كار مى رفته و به همين جهت شمار آيات ناسخ و منسوخ به عقيده آنان بسيار زياد بوده است.
2. اركان نسخ عبارتند از: منسوخ، منسوخ به و ناسخ.
3. براى تحقق نسخ اصطلاحى در اركان سه گانه، هشت شرط لازم است.
4. تعريف دقيق نسخ چنين است: «رفع حكم -كان يقتضي الدوام حسب ظاهره- بتشريع لاحق بحيث لايمكن اجتماعهما معا اما ذاتا او نصا».

1. ر.ك: البيان فى تفسير القرآن، ص 287.
2. نحاس، الناسخ والمنسوخ، مقدمه دكتر سليمان بن ابراهيم، ج 1، ص 102 و 103.
3. مناهل العرفان، ج 2، ص 180.
4. به عنوان مثال: بقره (2) آيه 234 و 240; جهت توضيح بيشتر ر.ك: فصل دهم.
5. براى رفع هرگونه توهم و ايراد و اشكال در مورد متعارض بودن آيات قرآن با يكديگر ر.ك: فصل پنجم همين كتاب.
6. ر.ك: مصطفى زيد، النسخ فى القرآن الكريم; التمهيد فى علوم القرآن، ج 2، ص 279.
7. مناهل العرفان، ج 2، ص 184.
8. ر.ك: البيان، ص 288 و 359.
9. توضيح بيشتر در اين زمينه در فصل هشتم خواهدآمد.