• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
 
 
 
 
 
 

سوم: دليل عقلى

قرآن، كتابى است كه براى هدايت و راهنمايى بشر نازل شده است، و به تصريح آيات آنخداوند انسان را از مراجعه به قرآن ناگزير مى داند.
به ضرورت عقل نيز، بايد معارف دينى واصول كلى و قانون اساسى اسلام در قالب يك كتاب مدون همواره دراختيار بشر باشد; همانگونه كه در اديان گذشته نيز وجود داشته است; حال اين معقول نيست كه خداوند كتابى رادر اختيار بشر قرار دهد، سپس آن را رهاكند تا هركس به ميل خود از آن كم نمايد و يا بر آنبيفزايد; به عبارت ديگر اين خود نقض غرض الهى مى شود; زيرا كه در صورت وقوع تحريف دركتابى كه هدى للناس و نذيرا للعالمين و براى همه عصرها و نسل هاست، هدف از انزالش تامين نگشته و اعتبار آن از بين رفته است.
ممكن است گفته شود مسأله هدايت و راهنمايى انسان ها از رهگذر كتاب دين، در تورات وانجيل نيز وجود داشته و در عين حال امروز همه، حتى دانشمندان مسيحيت و يهوديتقبول دارند كه اين دو كتاب تحريف شده اند.
بنابراين با همه آن چه در مورد ارزش قرآن گفته مى شود، احتمال تحريف در اين كتاب هم وجود دارد.
پاسخ: مى پذيريم كه همه كتب آسمانى پيشين در اصل هدايت و نورانيت و بيان اصول ومعارف حقه با قرآن مشترك بوده اند و تفاوت اين كتب در فروعات و جزئيات و نيز در درجهكمال و مراتب معارف بوده است.
اما ويژگى خاص قرآن در خاتميت و مهيمن بودن آن است.
قرآن به عنوان آخرين كتاب آسمانى و حجت الهى، هم تصديق كننده تورات و انجيل و همحافظ و نگهبان اصول و معارفى است كه همه كتاب هاى آسمانى در آن مشترك بوده اند.
حالاگر قرآن نيز همانند ساير كتب آسمانى دستخوش تغيير و تحريف قرار گيرد، لازمه آن ازدست رفتن اصول معارف دينى است و ديگر هيچ اعتبارى براى وحى باقى نمى ماند.
از سوىديگر با از بين رفتن حجيت و اعتبار قرآن، اعتبار سنت و روايات نيز از بين خواهدرفت; زيرا حجيت كلام معصومان به حجيت قرآن باز مى گردد.
اين بدان خاطر است كه ما معتقديم دليل اعتبار و حجيت گفتار معصومان: احاديثى همانندحديث متواتر ثقلين است.
ائمه معصومين، ثقل اصغرند و تمسك به آنان موجب هدايت و رهايى از ضلالت شمرده شده است.
حال اگر سؤال شود: به چه دليل كلام پيامبر(ص) براى ما حجت است و سنديت دارد؟ درجواب خواهيم گفت: چون قرآن كه كتاب خداست، كلام پيامبر را حجت قرار داده و افتخارتعليم و تبيين كتاب را به او داده (12) و اطاعت از دستورهاى او را واجب شمرده است. (13)
از اينجا روشن مى شود كه حجيت گفتار معصومان از حجيت گفتار پيامبر ناشى شده و حجيت گفتار پيامبر نيز از قرآن كه حجت بالذات است.

1. حجر (15) آيه 9.
2. فصلت (41) آيه 41 و 42.
3. جهت اطلاع بيشتر ر.ك: الغدير و علوم القرآن عند المفسرين، ج 1، ص 187-206.
4. البيان، ص 212.
5. توضيح بيشتر در اين زمينه در دليل سوم آمده است.
6. اصول كافى، كتاب فضل القرآن، ج 4، ص 398.
7. وسائل الشيعه، ج 18، باب 9 از ابواب صفات قاضى، ح 19، 29 و 35.
8. همان، ح 14.
9. همان، ح 12.
10. همان، ح 10.
11. بحارالانوار، ج 2، ص 227.
12. بقره(2) آيه 129 و151; آل عمران(3) آيه 164.
13. حشر(59) آيه 7; آل عمران(3) آيه 32 و 132; محمد(47) آيه 33.