گزيده مطالب
1. عموم دانشمندان عامه سه ضابطه را براى ارزيابى قراءت ها بيان نموده اند.
2. اين ضوابط كه در بيان ابن جزرى به عنوان اركان سه گانه صحت قراءت معرفى شده،
عبارتند از: صحت سند; موافقت با قواعد عربى ولو به نحوى از انحا; مطابقت با رسم الخط
عثمانى، اگر چه مطابقتى احتمالى باشد.
3. قيودى را كه ابن جزرى در اركان ثلاثه آورده است، دايره اركان را به گونه اى توسعه داده كه
بسيارى از قراءات شاذ يا ضعيف را نيز شامل گشته و در نتيجه هدف و انگيزه او را كه
تشخيص قراءت هاى صحيح از غيرصحيح بود برآورده نمى سازد.
4. در التمهيد اركان ثلاثه اين گونه معرفى گشته اند:
الف) موافقت با ثبت معروف نزد
مسلمانان.
ب) موافقت با قواعد افصح عربى.
ج) عدم معارضه قراءت با دليل قطعى عقلى يا
شرعى.
چنين قراءتى مطابق با قراءت «ناس » يعنى عموم مردم است و معيار اصلى پذيرش
يك قراءت نيز، همين هماهنگى با قراءت «ناس » است.
پرسش
1. سه مرحله از مراحل پيدايش قراءات را مختصرا توضيح دهيد.
2. چرا دوره پنجم قراءت قرآن، تاثير بسزايى در قراءت هاى بعدى داشته است؟
3. عوامل پيدايش اختلاف قراءات را با ذكر مثالى براى هر يك ذكر نماييد.
4. دلايل عدم تواتر قراءات را بيان كنيد.
5. ميزان اعتبار روايات «سبعة احرف » از نظر اماميه، چه مقدار است؟
6. چهار معنا از معانى احتمالى احرف سبعه را ذكر نموده، بگوييد كدام يك بيشتر محتمل
است؟
7. به يك نمونه از نظرياتى كه در مورد انواع اختلاف قراءات وجود دارد اشاره نموده، آن را
نقد كنيد.
8. تدوين كنندگان قراءات، در قرن سوم چه كسانى بوده اند؟
9. حصر قراءات را چه كسى و با چه انگيزه اى صورت داد؟ و چه عاملى در موفقيت او نقش
داشت؟
10. قاريان هفت گانه را نام برده، در مورد قراءت عاصم توضيح دهيد.
پژوهش
1. در مورد جايگاه قاريان قرن دوم هجرى و تاثير آنان بر قراءت هاى ديگر، تحقيقى ارائه
نماييد.
2. تدوين قراءات را در قرن چهارم بررسى كنيد.
3. چرا شيعه در قراءات قرآنى جايگاهى ارزشمندتر از سايرين دارد؟
4. فهرستى دقيق از سير كتب قراءات قرآن با مراعات ترتب زمانى آنها بنويسيد.
5. ملاك ها و ضوابطى براى صحت يك قراءت معرفى شده اند; نظر شما در اين زمينه چيست؟
