35 مردان مسلمان و زنان مسلمان و مردان مؤمن و زنان مؤمنه و مـردانـى كـه مطيع فرمان خدا هستند و زنانى كه از فرمان حق اطاعت مى كنند و مردان راستگو و زنان راستگو و مردان صابر و شكيبا و زنان صابر و شكيبا و مردان با خشوع وزنان باخشوع و مردان انفاق گر و زنان انفاق كننده و مردانى كه روزه مى دارند و زنانى كه روزه مى دارند و مـردانـى كه دامان خود را از آلودگى به بى عفتى حفظ مى كنند, و زنانى كه عفيف و پاكند و مردانى كه بسيار به ياد خدا هستند, و زنانى كه بسيارياد خدا مى كنند خداوند براى آنها مغفرت و پاداش عظيمى فراهم ساخته است
ان المسلمين والمسلمات والمؤمنين والمؤمنات والقانتين والقانتات والصادقين والصادقات والصابرين والصابرات والخاشعين والخاشعات والمتصدقين والمتصدقات والصائمين والصائمات والحافظين فروجهم والحافظات والذاكرين اللّه كثيرا والذاكرات اعداللّه لهم مغفرة واجرا عظيما شخصيت و ارزش مقام زن در اسلام ـ.
بـه دنـبـال بحثهايى كه درباره وظائف همسران پيامبر(ص ) در آيات گذشته ذكرشده در اين آيه سـخـنى جامع و پرمحتوا درباره همه زنان و مردان و صفات برجسته آنها بيان شده است , و ضمن بـرشـمـردن ده وصف از اوصاف اعتقادى و اخلاقى وعملى آنان , پاداش عظيم آنها را در پايان آيه برشمرده است .
مى گويد: «مردان مسلمان و زنان مسلمان » (ان المسلمين والمسلمات ).
«و مردان مؤمن و زنان مؤمنه » (والمؤمنين والمؤمنات ).
اشـاره بـه ايـن كـه اسـلام هـمان اقرار به زبان است كه انسان را در صف مسلمين قرار مى دهد, و مشمول احكام آنها مى كند, ولى ايمان تصديق به قلب و دل است واعمالى كه به دنبال آن مى آيد.
«و مـردانـى كـه مطيع فرمان خدا هستند و زنانى كه از فرمان حق اطاعت مى كنند»(والقانتين والقانتات ).
سـپس به يكى ديگر از مهمترين صفات مؤمنان راستين , يعنى حفظ زبان پرداخته , مى گويد: «و مردان راستگو و زنان راستگو» (والصادقين والصادقات ).و از آنـجـا كه ريشه ايمان , صبر و شكيبايى در مقابل مشكلات است , و نقش آن در معنويات انسان هـمـچـون نقش «سر» است در برابر «تن » پنجمين وصف آنها رااين گونه بازگو مى كند: «و مردان صابر و شكيبا و زنان صابر و شكيبا» (والصابرين والصابرات ).
از طـرفـى مـى دانـيـم يكى ازبدترين آفات اخلاقى , كبر و غرور و حب جاه است ,و نقطه مقابل آن «خـشوع », لذا در ششمين توصيف مى فرمايد: «و مردان با خشوع وزنان باخشوع » (والخاشعين والخاشعات ).
گـذشـتـه از حـب جـاه , حـب مـال , نيز آفت بزرگى است , و اسارت در چنگال آن ,اسارتى است دردنـاك , و نـقـطـه مـقـابـل آن انفاق و كمك كردن به نيازمندان است , لذادر هفتمين توصيف مى گويد: «و مردان انفاق گر و زنان انفاق كننده » (والمتصدقين والمتصدقات ).
سـه چـيـز اسـت كه اگر انسان از شر آن در امان بماند از بسيارى از شرور و آفات اخلاقى در امان اسـت , زبـان و شكم و شهوت جنسى , به قسمت اول در چهارمين توصيف اشاره شد, اما به قسمت دوم و سـوم در هـشـتمين و نهمين وصف مؤمنان راستين اشاره كرده , مى گويد: «و مردانى كه روزه مى دارند و زنانى كه روزه مى دارند»(والصائمين والصائمات ).
«و مـردانـى كه دامان خود را از آلودگى به بى عفتى حفظ مى كنند, و زنانى كه عفيف و پاكند» (والحافظين فروجهم والحافظات ).
سـرانـجـام بـه دهـمين و آخرين صفت كه تداوم تمام اوصاف پيشين بستگى به آن دارد پرداخته , مى گويد: «و مردانى كه بسيار به ياد خدا هستند, و زنانى كه بسيارياد خدا مى كنند» (والذاكرين اللّه كثيرا والذاكرات ).
آرى ! آنـهـا بـا يـاد خدا در هر حال و در هر شرايط, پرده هاى غفلت و بى خبرى را از قلب خود كنار مـى زنند, وسوسه ها و همزات شياطين را دور مى سازند و اگرلغزشى از آنان سرزند, فورا در مقام جبران برمى آيند.
در پايان آيه , پاداش بزرگ اين گروه از مردان و زنانى را كه داراى ويژگيهاى ده گانه فوق هستند چنين بيان مى كند: «خداوند براى آنها مغفرت و پاداش عظيمى فراهم ساخته است » (اعداللّه لهم مغفرة واجرا عظيما).
نـخـست با آب مغفرت گناهان آنها را ـكه موجب آلودگى روح و جان آنهااست ـ مى شويد, سپس پاداش عظيمى كه عظمتش را جز او كسى نمى داند دراختيارشان مى نهد.
آيـه ـ شـان نـزول : ايـن آيـه در مورد داستان ازدواج زينب بنت جحش (دختر عمه پيامبر گرامى اسلام ) با زيدبن حارثه برده آزاد شده پيامبر(ص ) نازل شده است .
قـبل از زمان بعثت و بعد از آن كه خديجه با پيامبر(ص ) ازدواج كرد خديجه برده اى به نام «زيد» خريدارى نمود كه بعدا آن را به پيامبر(ص ) بخشيد و حضرت او را آزاد فرمود, و چون طائفه اش او را از خود راندند پيامبر(ص ) نام «فرزند خود»بر او نهاد.
