زندگینامه آیت‏الله حسینی زنجانی(ره)-(2)

بخش دوم مقاله زندگینامه مرحوم آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی تقدیمتان می‎شود:

ویژگی‏های علمی و روحی آیت الله حسینی زنجانی

ایشان بسیار خلیق، مهربان، متواضع، گشاده رو و با حوصله بودند و به خصوص با دقت و حوصله به پرسش های جوانان پاسخ می دادند و از این رو بیشتر نمازگزاران و مراجعان مسجد امام صادق(علیه السلام) مشهد مقدس و دفتر ایشان را دانشجویان و طلاب تشكیل می داد.

آیت الله العظمی حسینی زنجانی(ره) نسبت به خاندان اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) و به خصوص به جده بزرگوارشان (سلام الله علیها) محبت و علاقه فوق العاده ای داشتند و جنبه ولایت در ایشان بسیار قوی بود.

ایشان علاقه و توجه فراوانی به مجلس روضه حضرت ابا عبدالله الحسین (علیه السلام) و تعظیم شعائر حسینی(علیه السلام) داشتند به طوری كه بیش از 35 سال به طور مرتب در بیت خود در مشهد مقدس روضه هفتگی برگزار می کردند و بر مصائب حضرت سید الشهداء (علیه السلام) اشك می ریختند.

آن مرحوم انس مخصوصی با ادعیه مأثور از اهل بیت( علیهم السلام) و به خصوص صحیفه سجادیه داشتند به طوری که اکثر ادعیه مأثور را از حفظ بودند و همیشه در سخنان خود به جنبه های معرفتی این ادعیه اشاره می کردند و معتقد بودند كه بسیاری از ادعیه ماثور از اهل بیت(علیهم السلام) مهجور واقع شده است و كمتر به دقایق، ظرایف و محتوای عمیق این ادعیه توجه شده است.

به دروس اعتقادی و تفسیر قرآن کریم اهمیت خاصی قائل بودند به طوری که درس های عقاید و تفسیر معظم له تقریباً هیچ گاه تعطیل نشد.

معظم له یکی از معدود مراجع فعلی است که در کنار فقه، اصول و تفسیر در عرفان و فلسفه نیز صاحب نظر و دارای مطالعات عمیق بودند و معتقد بودند که هر چند برخی آراء و عقاید فلاسفه و عرفا با مکتب اهل بیت(ع) سازگار نیست اما موارد سازگاری نیز کم نیست و نکات قابل استفاده در آثار ایشان وجود دارد.

معظم له در حدیث دیگران

شخصیت علمی و معنوی معظم له در میان فضلاء و اهل خبره مشخص و مسلم است و نیازی به تعریف ندارد اما در آثار و سخنان برخی از بزرگان مطالبی درباره ایشان آمده كه نقل آنها خالی از لطف نیست:

1.مرحوم حضرت آیت الله العظمی سید محمدهادی میلانی(قدس سره) در نامه هایی كه خطاب به معظم له نوشته بودند از ایشان با القابی چون «روح الفضیله و جثمانها»،« نادره الدهر»، «غیاث الاسلام» و «علامه» یاد كرده اند(1). با بررسی مجموعه مكاتبات آیت الله العظمی میلانی، كه تحت عنوان «علم و جهاد» در دو مجلد به چاپ رسیده است، معلوم می شود كه ایشان چنین القابی را فقط برای معظم له به كار برده اند و برای دیگر اعاظم از القاب متعارف استفاده كرده اند.

2.مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی تبریزی، در آخرین مصاحبه تلویزیونی و در پاسخ به این سوال كه كدام یك از شاگردان تان توانستند رابطه خاص استاد و شاگردی را با شما داشته باشند و به كدام یك در فلسفه اسلامی می شود اعتماد داشت، ابتدا از استاد شهید مرتضی مطهری و سپس از معظم له با عنوان « آقای امام زنجانی» و پس از آن از سه عالم بزرگوار دیگر نام بردند.

3.آیت الله شهید سید محمد علی قاضی طباطبایی(قدس سره) در كتاب « تحقیق درباره اول اربعین حضرت سید الشهداء(علیه السلام)» به مناسبتی درباره معظم له چنین نوشته اند: «...پس از مراجعت از آن سفر[تبعید بافت] در زنجان به اقامت اجباری قریب شش ماه بودم و از مهربانی های اهالی زنجان عموما و از مهمان نوازی و محبت های بی پایان صدیقنا الاخ الامجد علامه جلیل آیت الله آقای حاج آقا عزالدین حسینی (دامت بركاته) خصوصا كاملا برخوردار بوده و به ویژه از مذاكرات علمی و مباحثات فقهی و ادبی و تاریخی كه در حضور آن برادر مكرم معظم واقع می شد صفای عجیب و حظوظ روحی غریب داشت كه به وصف نمی آید و به عبارت نمی گنجد»

4.مرحوم آیت الله شیخ علی فلسفی(قدس سره)، از شاگردان مرحوم آیت الله العظمی خویی(قدس سره) و صاحب اجازه اجتهاد بلند مرتبه از آن فقیه بزرگ، در مجلسی كه اكثر علمای بزرگ مشهد مقدس در آن حضور داشتند و در امری كه نیاز به اجازه مجتهد جامع الشرایط و اعلم علمای بلد داشت از معظم له كسب اجازه می كنند و می فرمایند:«ما حضرت عالی را اعلم علمای بلد می دانیم» (2).

5.مرحوم آیت الله سید محمدحسین حسینی تهرانی(رحمه الله علیه)، در یادنامه مرحوم علامه طباطبایی، مهر تابان، درباره معظم له آورده است: « رفیق شفیق و صدیق ارجمند حضرت آیت الله حاج سید عزالدین زنجانی (دامت بركاته) از مبرزین و قدماء شاگردان علامه طباطبایی( رحمه الله علیه) می باشند... مردی است جامع بین علم و عمل و بین معقول و منقول، مفسر قرآن كریم، وارد در ابحاث علمیه و فلسفیه و متعبد به عبودیت الهیه و متخلق به اخلاق حسنه می باشند و حقا می توان ایشان را یكی از نمونه های بارز مفاخر اسلام شمرد».(3)

6. مرحوم شیخ آقا بزرگ طهرانی (قدس سره) : ترجمه عبارت شیخ آقا بزرگ چنین است:«عالم فاضل معاصرآقای سید عزالدین فرزند سید محمود جانشین پدر در زنجان شده است. آقای سید موسی[آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی(دامت بركاته)] فرزند سید احمد زنجانی،ساكن قم،از هر دو (از پدر و پسر) تعریف و تمجید می كند» (4)

7. آیت الله سید محمد حسینی زنجانی(دامت بركاته): ایشان در احكام تاكیدشان به روایات است و روایات را خیلی خوب معنا می كنند و از دل روایات، روایات دیگر را تفسیر و توجیه می كنند و من در این مسئله نظیر ایشان را حتی در قم ندیدم... در این مسئله كه فقیه از دل روایات مطلب را بیرون آورد و قرینه برای فهم مطلب دیگر بگیرد نظیر ایشان را ندیده ام.(5)

وفات

سرانجام سحرگاه  سه شنبه 24 اردیبهشت سال 1392  همزمان با سالروز شهادت امام هادی (ع) آیت‌الله سید عزالدین زنجانی از مراجع تقلید شیعیان دار فانی را وداع گفت.

پی نوشت ها:

1.علم و جهاد، حیاة آیت الله العظمی السید محمد هادی الحسینی المیلانی. ج 2، ص 110.

2.به نقل از آیت الله سید محمد حسینی زنجانی.

3.مهر تابان، ص 326.

4. نقباء البشر فی‌القرن الرابع عشر، ص 303. البته لازم به یادآوری است كه معظم له از مرحوم شیخ آقا بزرگ طهرانی اجازه روایتی دارند و شیخ آقا بزرگ از مشایخ اجازه معظم له هستند، ظاهرا این مطلب در زمانی نوشته شده است كه معظم له در زنجان سكونت داشته اند.

5.نشریه رایحه، ویژه نامه بزرگداشت آیت الله العظمی حسینی زنجانی، شماره هفتاد و دوم، ص 23.

منبع: خبرگزاری اهل بیت(ع) -ابنا- ؛

تهیه و تنظیم: عبداله فربود؛ گروه حوزه علمیه تبیان