تبیان، دستیار زندگی
مرحوم آیه الله بروجردى قدس سره هرگز در كتابخانه خود نمى خوابید بلكه براى استراحت به اتاق دیگر مى رفت تا كمال ادب كتابهاى دینى را مراعات كرده باشد و مى فرمود: در تمام عمرم در اتاقى كه كتب حدیث باشد، نخوابیده ام .
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

این بزرگان براى اسلام زحمت كشیده اند

آیت الله بروجردی

مرحوم آیه الله بروجردى قدس سره هرگز در كتابخانه خود نمى خوابید بلكه براى استراحت به اتاق دیگر مى رفت تا كمال ادب كتابهاى دینى را مراعات كرده باشد و مى فرمود: در تمام عمرم در اتاقى كه كتب حدیث باشد، نخوابیده ام .

آنچه زندگی و اخلاق و رفتار بزرگان را از دیگران متمایز می کند، فقط وجهه علمی و یا موقعیت اجتماعی آنان نیست. بلکه نکته ها و دقائق و ظرائفی  را در زندگی طلبگی شان مراعات می کردند که احتمالا من و شما از آن غافلیم و یا به طور حتم این مسائل را مهم نمی دانیم.

البته نمی توان گفت که هر کس به تنهایی و بدون توجه به ارکان اسلام و عبادات به این نکات ظریف توجه کند، به جلگه علما خواهد پیوست.  قطعا این تفکر صحیح نیست . اما اهمیت مساله از اهتمامی که بزرگان به این نکات داشتند به خوبی روشن می شود.

مطمئنا کسی که در  تمام اعمال و رفتارش سعی می کند که مبادا مرتکب خلافی شود و خدای خود را ناراضی کند، بسیار جلوتر و پیشرو تر از کسی است که اهتمام چندانی به این مساله ندارد.

حال که قرار است ما زینت ائمه باشیم باید تمام رفتار و اخلاق  و آدابمان، حسنی، حسینی، نبوی، علوی و مهدوی باشد تا خدای نخواسته مایه روسیاهی ایشان نباشیم.

در این نوشتار پیرامون سیره علما و رعایت برخی نکته های جالب و خواندنی با شما سخن خواهیم گفت:

1.      ادب در برابر كتابهاى دینى

همان گونه كه قرآن كریم ، مورد احترام و تعظیم است كتابهاى دینى نیز شایسته تكریمند؛ زیرا این كتب نیز حاوى آیات كریمه و احكام الهى و معارف اسلامى هستند. بنابراین ، باید احترام این كتابها را مراعات نمود.

معروف است كه مرحوم آیه الله بروجردى قدس سره هرگز در كتابخانه خود نمى خوابید بلكه براى استراحت به اتاق دیگر مى رفت تا كمال ادب كتابهاى دینى را مراعات كرده باشد و مى فرمود:

در تمام عمرم در اتاقى كه كتب حدیث باشد، نخوابیده ام .

مرحوم محدث قمى در شرح حال فاضل دربندى مى گوید:

آن مرحوم كتب حدیث و علمى را زیاد احترام مى كرد به نحوى كه هر وقت تهذیب شیخ طوسى و امثال آن را بر مى داشت مانند كلام الله مى بوسید و روى سر مى گذاشت و مى گفت : كتب اخبار مانند قرآن محترمند.(1)

مرحوم محدث قمى بدون وضو و طهارت ، حتى دست به جلد كتاب حدیث نمى زد چه رسد به اصل جملات حدیث . و هرگاه مى خواست حدیث مطالعه كند یا بنویسد با وضو و مؤ دب رو به قبله مى نشست و كارش ‍ را آغاز مى كرد.(2)

2.       ادب در برابر علما و بزرگان

امام كاظم (علیه السلام ) فرمود عظم العالم لعلمه و دع منازعته (3) نیز امیرالمؤ منین على (علیه السلام ) فرمود: من وقر عالما فقد وقر ربه (4).

از وحید بهبهانى ، آن عالم جلیل القدر، پرسیدند كه چگونه به این مقام رسیده اى ؟ فرمود: اگر به جایى رسیده ام ، مرهون احترامى است كه براى علماى اسلام قائل بودم .(5)

مرحوم آیه الله بروجردى قدس سره در مسجد بالاسر مرقد مطهر حضرت معصومه (علیه السلام ) تدریس مى كرد.

یكى از روزها هنگام درس متوجه شد یكى از شاگردان او به قبر مرحوم آیه الله حاج شیخ عبدالكریم قدس ‍ سره تكیه داده است ، با تندى به او گفت : آقا به قبر تكیه نكنید، این بزرگان براى اسلام زحمت كشیده اند، به آنان احترام بگزارید.(6)

در اینجا به گوشه اى از آداب احترام به علما اشاره مى شود.

یك : تكذیب نكردن . گفته علما را به صرف اینكه با عقیده شما جور در نمى آید، تكذیب نكنید.

امیرالمؤ منین (علیه السلام ) فرمود: در برابر عالم زیاد نگویید: قال فلان و قال فلان خلافا لقوله (7)

دو: خدمت كردن . حضرت على (علیه السلام ) فرمود: اذا رایت عالما فكن له خادما(8)

سه : دیدار و زیارت . پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: من زار عالما فكانما زارنى ، و من صافح عالما فكانما صافحنى ، و من جالس عالما فكانما جالسنى (9)

چهار: بیشتر شنیدن . امام باقر (علیه السلام ) فرمود:

اذا جلست الى عالم فكن على اءن تسمع اءحرص منك على اءن تقول ، و تعلم حسن الاستماع كما تتعلم حسن القول ، و لا تقطع على اءحد حدیثه (10)

مقالات مرتبط

ادب طلبگی

زینتی به نام ادب

طلبگی در اخلاق نبوی

علی وار طلبه باشید


منابع:

1-  الفوائد الرضویه ، ص 54

2- سیماى فرزانگان ، ص 272، به نقل از: حاج شیخ عباس قمى مرد تقوا و فضیلت ، ص 56

3- بحارالانوار ج 75 ص 309 باب 25 ح 1

4- شرح غرر الحكم ج 5 ص 351

5- وحید بهبهانى ، ص 136

6- براى آگاهى بیشتر در این زمینه رك : سیماى فرزانگان ، ص 245- 280، بخش هشتم

7- كافى ج 1 ص 37 باب حق العالم ح 1

8- شرح غرر الحكم ج 3 ص 13

9- مستدرك الوسائل ج 17، ص 200 ح 21406

10- بحار الانوار ج 2 ص 43 باب 10 ح 11

تهیه و فرآوری: محمد حسین امین گروه حوزه علمیه تبیان