۴ ویژگی طرح تربیتی-آموزشی «بنیان مرصوص»
برنامهای برای ۱۴۴۰ دقیقه یک طلبه
طلاب، مدیران و مدرسان حوزههای علمیه استان تهران در اواخر اردیبهشت ماه با مقام معظم رهبری دیدار و گفتوگو کردند.
یکی از افرادی که در این دیدار طرح آموزشی جدیدی را ارائه داد و مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفت، حجتالاسلام ناصر پناهی مدیر حوزه علمیه حضرت عبدالعظیم(ع) بود. خبرگزاری فارس گفتوگویی با این مدیر حوزوی انجام داده که مشروح آن در ادامه میآید:
ـ آقای پناهی در ابتدا کمی از جلسه طلاب و اساتید حوزه علمیه تهران با مقام معظم رهبری بگویید.
جلسهای که با مقام معظم رهبری داشتیم تقریباً حدود 7-8 ماه پیش پیگیری میشد که مدیران و اساتید و همچنین طلاب نخبه با مقام معظم رهبری دیداری داشته باشند، با توجه به اینکه حوزه علمیه تهران در این 7-8 سال یک هویت مشخص و مستقلی را پیدا کرده است در حالی که قبلاً این گونه نبود، یعنی این انسجام باعث شد که پیشرفتهایی را حوزههای علمیه استان تهران به دست بیاورد و بتواند برنامهریزیای را ارائه کند. در این مقطع مسئولان حوزه و مدیران به این نتیجه رسیدند که لازم است خدمت مقام معظم رهبری برسند و گزارشی از این 7-8 سال فعالیت ارائه دهند و همچنین برنامههایی که برای آینده مدنظر است خدمت آقا به عرض برسانند.
طبق انتخاب خود مدیران و اساتید، تعدادی از مدیران و اساتید و طلبهها در جلساتی پیشنهاد شدند و قرار شد خدمت آقا گزارش داده و مطالب و برنامههایی که دارند را ارائه کنند؛ یکی از مدارسی که انتخاب شد و الحمدلله دستش در این زمینه پر بود و طرح اجرایی را داشت، حوزه علمیه حضرت عبدالعظیم بود که یک طرح 7 سالهای دارد که 5 سال آن را به اجرا رسانده است به نام «طرح بنیان مرصوص» که یک طرح جامع تربیتی ـ آموزشی است و مشتمل بر بخشهای مختلفی است که همانطور که در گزارشی خدمت آقا ارائه شد و گزارش مفصل تقدیم ایشان شد و قرار ایشان هم نظرشان را اعلام بفرمایند و رهنمود خودشان را داشته باشند و به نظر دوستانی که آنجا بودند یک گزارش منسجم و جامعی بود؛ یعنی صحبت از شعارها و انتظارات و همچنین دیدگاههایی که شاید در آینده برنامهریزی شود، شاید اجرا نشود اینها نبود بلکه خوشبختانه گزارش از یک فعالیتی بود که از 5 سال پیش آغاز شده بود و اجرا شده بود و در حیطه عمل خودش را نشان داده بود.
مقام معظم رهبری در ابتداییترین قسمت صحبتشان فرمودند اگر دنبال طرحی هستید یکی از آقایان چنین طرحی را گزارش کردهاند که در استان تهران اجرا شده است، بروید مطالعه کنید و تحقیق کنید اگر قابلیت تعمیم دارد این را در استان تهران تعمیم بدهید. این نقطه مثبتی بود برای ما که سالها روی این طرح مشغول کار هستیم و آن را اجرا کردیم و این یک نویدی بود که هم دلگرم کار شویم و همین اینکه اگر میشود این طرح را در سایر حوزهها توسعه بدهیم بتوانیم این کار را انجام بدهیم.
ـ این طرح فقط در حوزه برادران است یا در خواهران هم اجرا میشود؟
این طرح در بخش برادران و در حوزه عبدالعظیم(ع) است که یک طرح خاص است و در همان گزارشی که خدمت مقام معظم رهبری ارائه شد خصوصیات این طرح و شیوه اجرایی این طرح به طور اجمالی بیان شد است که فعلاً از صدا و سیما این بخشها هنوز پخش نشده است و در سایتها هم قرار نگرفته است انشاءالله اگر این بخشها قرار بگیرد آن وقت ما میتوانیم بخشها یا نسخههایی از آنچه آنجا قرائت شده است را ارائه بدهیم.
ـ زمانی که طرحتان را شخصاً خدمت مقام معظم رهبری ارائه دادید ایشان چه چیزی به شما فرمودند؟
بنده که حضوری خدمت دستبوسی مقام معظم رهبری و ارائه این طرح رسیدم، ایشان از من پرسیدند چند نفر در این طرح هستند؟ بنده عرض کردم 120 نفر فعلاً در این 5 سال در این طرح شرکت کردند و این گزارش اجرای طرح است و گزارش پیشبینی نیست به این معنا که در آینده قرار است این اتفاق بیفتد بلکه اتفاقی است که هم اکنون افتاده است.
- ویژگیهای بارز و شاخص طرح جامع «بنیان مرصوص» چیست؟
طرح جامع بنیان مرصوص با این مقدمه آغاز میشود: نهاد حوزه علمیه بسیار غنی و پربرکت است، اصلیترین مرکز معنوی و علمی هزاره اخیر برای تحول و مدیریت خود محتاج نظامهای ناقص و ناهمگون نیست. جمعی از فرزندان انقلابی طرح جامع تربیتی و آموزشی بنیان مرصوص را تولید کردند این خود ویژگی اول طرح است یعنی بهرهگیری از نظام تعیینی به جای نظام تعیّنی. بسیاری از آسیبها هم از همین ناحیه است، در این طرح طلبهای مهذب مسلط در علوم وحیانی و فعال در نظام اسلامی هدفگذاری شده است. خصوصیت دوم «جامعیّت» است، آشنایی فهم جغرافیا و علوم و معارف اسلامی منوط به جامعیت است برای همه آنچه که طلبه تا قبل از درس خارج نیاز دارد، برنامهریزی شده است زندگی در مدرسه علمیه و زیّ طلبگی به همین خصوصیت اشاره دارد، انس با قرآن کریم و اهل بیت(ع)، تسلط و خلاقیت علمی، ارتقای اخلاقی، آگاهی سیاسی و اجتماعی و نیز توانمندی هنری در زمره اهداف اساسی است. اهداف مکمل شامل سلامت جسمی، توان تبلیغی، توان فرهنگی و توان فنی و مهارتی است.
ویژگی سوم این طرح، تحول و تغییر در روشهاست؛ روش تحقیق از متنمحوری به علممحوری تغییر کرده است و این روش به بهرهوری زمان و نیروی انسانی و به فعالیت علمی پژوهشمحور طلاب و اساتید کمک قابل توجهی میکند. روش سنجش نیز از امتحان کتبی و شفاهی به اقسام توصیفی، مشاهدهای، مستمر و پژوهشگرا توسعه پیدا کرده است.
ویژگی چهارم، اهتمام جدی به فضای معنوی و اخلاقی و آداب معاشرت است، برای کنترل فضائل اخلاقی و تقویت روحیه تعبد و عبادت، از برنامههای مستمر و نظاممند حوزوی نظیر مشاورههای اخلاقی و برنامه اخلاقی ـ تربیتی سطحبندی شده زیر نظر اساتید اخلاق استفاده شد.
طرح تربیتی -آموزشی «بنیان مرصوص» فعالیت خود را از کجا آغاز کرده و هم اکنون کدام مرحله را پشت سر میگذارد؟
«تحول را با روش اجرایی مدرسه نمونه آغاز کردیم و امسال سال پنجم از دوره 7 ساله را به پایان میبریم، هر طلبه متناسب با پایه تحصیلی، هر روز در کلاس قرآن علاوه بر تلاوت مداوم، ترجمه و حفظ آیات با روشهای تفصیلی، علوم قرآنی و تدّبر در آیات آشنا میشوند. طلاب هر روز در کلاس انس با اهلبیت(ع) روایات منتخب از منابع دست اول را تلاوت و حفظ میکنند و ترجمه، رجال و علوم حدیث را فرا میگیرند. یک دوره نهجالبلاغه، صحیفه سجادیه و مفاتیح الجنان را تحت نظر استاد، مباحثه میکنند.
بدین ترتیب انس با ثقلین از سالهای اول تحصیلی آغاز میشود، طلاب در این طرح به ازای هر کلاس نظری کارورزی نیز انجام دادند تا کاربرد گزارههای علمی را تجربه کند، تجزیه و ترکیب در ادبیات عرب، شبههشناسی در منطق، کارورزی فقه و اصول از برنامههای جدی طرح است. در حقیقت کتابهای درسی موجود را با شیوه دیگری میخوانند، پس از متنشناسی عمده تطبیق متن را خود طلبهها انجام داده و با پیشمباحثه و کتابشناسی کتب دیگر در ارتقای بنیه علمی خود تلاش میکنند. عقاید فقهی و آیاتالاحکام را جداگانه آموزش میبینند.
معاونت علمی پژوهشی برای فراگیری مهارتها و فعالیتهای پژوهشی، برنامه خود را تدوین و اجرا میکند. کتب استاد شهید مطهری نیز در زمره این فعالیتهاست و برای 3 سال متوالی رتبه اول کشوری را کسب کرده است. در رابطه با طرح مطالعاتی شهید مطهری رتبه اول کشوری را کسب کرده است.
در این طرح طلاب سال پنجم دستکم معادل پایه هفتم تحصیل کردهاند و کلاسهای آگاهی سیاسی اجتماعی، تاریخ جهان و ایران و اسلام و کلاس روش تبلیغ را شروع نمودهاند. همه طلاب در کلاس هنر، خوشخط شدهاند و با هنرهای مناسب نظیر عکاسی، طراحی و سینما آشنا میشوند.
در واحد سلامت برای همه آنها پرونده سلامت جسمی براساس طب اسلامی و تحت نظر پزشک تشکیل شده است و برنامه بهداشت، تغذیه و ورزش را بهتر پیگیری کنند. در این طرح برای هر طلبه سالیانه 6 کارنامه تولید میشود و در این کارنامه همه فعالیتهای مذکور امتیازبندی شده است. آری تربیت طلبه، تربیت انسان است با همه ابعادش نه فقط ارتقای اطلاعات ذهنی که در تحول و تکامل حوزه هیچ ضرورتی ندارد که سرنوشت طلبه را قوانین موضعی متخذ از آموزش و پرورش یا دانشگاه رقم بزند.
در انتها هم درخواست کردهایم: مهمترین درخواست ما برای رفع موانع و اجرای کامل این طرح و سایر طرحهای تحولی، توسعه اختیارات مدیریت استان تهران است.
ـ این درسهایی که طلاب میخوانند یا طرحهای مختلفی که در آن شرکت میکنند آیا اضافه بر دروسی است که همه طلاب میخوانند؟
همان طور که عرض شد، طلبههای ما چیزی اضافه بر موارد آموزشی طلاب حوزههای دیگر نمیخوانند چون شیوهها تغییر پیدا کرده است فرصت پیدا میکند تا مطالب مورد نیازی که برای طلبه ضرورت دارد آنها را به دست بیاورند.
ـ درسهای شهید مطهری درسهای جانبی محسوب میشود؟
نه ما درس جانبی نداریم؛ در همان قسمت اهداف و جامعیت، تعریف کردهایم یعنی اینها جزء اهداف اساسی قرار میگیرند؛ اهداف اساسی داریم، اهداف مکمل. یکی از خصوصیات این طرح این است که چیزی به نام جنبی نیست مثلا قرآن برود جنبی شود، حدیث برود درس جنبی بشود نه پایه و اساس طلبگی همین قرآن و حدیث است، شیوه ارتباط با آنها تغییر کرده است کتابها کنار گذاشته نشدهاند. در حقیقت بهرهوری زمان که در آن خصوصیات گفته شد اگر توجه شود اینها شاخههای اصلی هستند، اگر مدارس بتوانند روی اینها برنامهریزی کنند قطعا ًنیاز به این ندارند کارهایی را به عنوان فوقبرنامه ملزم کنند نه فوقبرنامه و فرعی بودن با روال طلبی و روح طلبگی سازگاری ندارد، آنچه که قرآن است و حدیث و اهل بیت است برای طلبه است، آنچه که مربوط به شیوههای علما در تربیت است مربوط به طلبه است و هیچ کدام آنها جنبی نیستند.
ـ یعنی الان نحوه ارائه دروس در حوزه عبدالعظیم(ع) با خود مرکز مدیریت حوزههای علمیه استان تهران متفاوت است؟
بله متفاوت است، البته آنها چهار ساعت درس دارند ما هم چهار ساعت درس داریم منتها ما از این 4 ساعت فرض کنید یک ساعت از آن را اختصاص دادهایم به کارورزی و کاربرد علومی که یاد میگیرند که این روش در شیوه سنتی و معمول طلبگی وجود ندارد گرچه قبلاً در شیوه اصیل طلبگی بوده است ولی در این دورههای اخیر به جهت همین کپیبرداریها از آموزش و پرورش فقط تبدیل شده است به انتقال معلومات و این شیوه غلط است و باید بازگردد به همان دوران کهن و اصیل خودش و در رابطه با این مسائل، شیوهها را استفاده بکنند، ابتکار و نوآوری داشته باشند ولی از آن طرف سنتهای اصیل خودش را از دست ندهد.
ـ ابداع این طرح برای خود شما بوده است؟
این طرح با کمک جمعی از دوستان هم از اساتید و هم از طلبههای نخبه که سالیان زیادی روی آن کار شده و از 5 سال پیش استارت آن زده شد با اجازه تولیت محترم آستان حضرت آیتالله ریشهری که طرح را مطالعه کردند و پسندیدند در این مدرسه اجرا شد. فعلاً از نقاط مختلف کشور حداقل 25 - 30 مدرسه از استانهای مختلف داشتیم که آمدند از نزدیک و با جلسات طولانی یک روزه با طرح آشنا شدند و متقاضی شدند این طرح در حوزههایشان به اجرا گذاشته شود و همچنین این طرح در شورای راهبردی استان تهران 8 سال جلسه دفاعیه خودش را به صورت نظری ارائه کرده یعنی اینجا به عنوان یکی از طرحهای تحولی استان مطرح شده و موضوع قرار گرفته است و 8 جلسه کارشناسان استان تهران در سطح عالی، نظریه آن را بررسی کردند و دفاع نظری خودش را انجام داده و در حیطه عمل هم مراجعه کردهاند و کارشناسان مختلف از نزدیک، کار را به صورت عملیاتی رویت کردهاند. نمودارهایی که وجود دارد، گزارشات کاری که وجود دارد آنچه که اتفاق افتاده است نه آنچه که میتوانسته اتفاق بیفتد.
ـ شما فرمودید 120 نفر در این طرح با شما همکاری میکنند.
بله از سال اول از 20 نفر شروع شدند و هر سال 20- 25 نفر اضافه میشدند در طول 5 سال حدودا 120 نفر طلبه داریم که بعضی از آنها الان پایه 8 را میخوانند یعنی با اینکه پایه پنج هستند و قاعدتاً طبق روال عادی باید در پایه پنج باشند پایه هشت هستند. در این گزارش هم که ارائه شد ما حافظین قرآن را نگفتیم که چند نفر حفظ کل را داشتند، چند نفر حفظ بالای 20 جزء را دارند، حفظ بالای 10 جزء را دارند و علاوه بر این کارهای عادی که انجام میدهند و حفظ روایت دارند، حفظ حدیث را دارند، حفظ آیات را هم جزء برنامههای مستمرشان دارند.
ـ 120 نفر طلبه حضرت عبدالعظیم هستند؟
بله کلاً ما پنج سال است به این صورت ورودی میگیریم و همین صورت هم ادامه میدهیم.
ـ ساعت شروع چه زمانی است؟
کلاسهای مدرسه علمیه حضرت عبدالعظیم(ع) یک ساعت بعد از نماز صبح شروع میشود یعنی قبل از ساعت هشت، طلاب حداقل دو کلاسشان را گذراندهاند، سحرخیز هستند و از آن طرف هم برنامه دارند.
ـ غنی شدن درسها برای طلاب طبیعتاً زمان بیشتری را میطلبد؟
خیر، از سایر حوزههای علمیه بپرسید یک طلبه به صورت معمول چند ساعت باید کار کند تا یک طلبه خوبی باشد؟ قاعدتاً به شما 10 ساعت را میگویند ما همین مقدار و حتی کمتر از آن را برنامهریزی کردهایم؛ البته برنامهریزی ما برای تمام زمان طلبه است، یعنی جدولها و برنامههایی که ما ارائه میدهیم شامل خواب طلبه هم میشود اینکه چه ساعتی بخوابد بهتر است و چه ساعتی برای صبح بیدار شود بهتر است، چه ساعتی ورزش بکند بهتر است هم تغذیه و هم سلامتش را برنامهریزی کردهایم. یعنی ما برای 1440 دقیقه طلبه برنامهریزی کردهایم اما از این وقتی که برنامهریزی کردهایم این بخشی که مربوط به درس و مباحث اینگونه میشود نهایتاً 10ساعت است.
ـ یعنی الان کل زندگی یک طلبه در این برنامه گنجانده شده است؟
بله در این قالب که گفتیم جامعیت، فقط شامل علوم اندوختنی نیست، بلکه شامل تربیت و امور معنوی طلبه هم میشود و اینها همه در کنار هم قرار گرفته است. طلاب ما استاد مشاور دارند، استاد اخلاق دارند، برنامه تغذیه دارند، برنامه سلامت دارند اینها همه کنار هم قرار میگیرد اینکه میگوییم جامع یعنی همانطور که در یکی از خصوصیات اشاره شد یعنی آنچه که طلبه به عنوان یک طلبه نیاز دارد اینها را در قالب برنامه جامع توانستهایم به صورت یکجا ارائه کنیم.
ـ طلابی که فارغالتحصیل شدهاند و تا یک حدی دروس حوزوی را گذراندهاند میتوانند در ادامه تحصیل خود در این طرح شرکت کنند؟
نه آنها نمیتوانند، یعنی از پایه دیگری نمیشود شاید آن هم از پایه اول و دوم و آنجا هم یک آزمونهایی میگیریم و باید یک دورههایی را بگذرانند تا بتوانند ملحق شوند. طلبههای ما فقط از پایه اول وارد میشوند کسی که مثلاً طلبه پایه سوم باشد نمیتواند وارد شود و دلیلش هم این است که اصلاً شیوه یادگیریاش متحول شده است، اینطور نیست که بگوییم شما یک آزمونی بدهید و یک دفعه، چهار سال را پشت سر بگذارید.
اینطور نیست برای همه کارهای طلبه برنامهریزی صورت گرفته است، باید فنون و مهارتهای مختلفی را آشنا باشد و یاد گرفته باشد و اینها همه در کنار هم هستند و جدا نیستند که صد گزاره علمی را بدهیم به طلبه و بگوییم شما اینها را امتحان بدهید پس شما میتوانید ملحق شوید.
ـ کسانی که در این جلسه دیدار صحبت کردند چند نفر بودند؟
جمعاً 9 نفر بودند، 2 نفر از خواهران صحبت کردند و 7 نفر هم از برادران.
ـ نکتهای درباره جلسه دیدار هست که بخواهید عنوان کنید؟
اینطور که به نظر میرسد که حوزه تهران شرایط موجود با شرایط مطلوبش خیلی فاصله دارد البته راه خوبی را آمده از 10 سال پیش که ما در تهران هویتی به نام حوزه علمیه استان تهران به این معنای مشخص باشد، نبوده. البته صبغه علمی که داشته منتها این هویت و کاراییای که پیدا کرده است مربوط به این 8 سال اخیر است که مسیر خوبی را آمده یعنی از پراکنده بودن، یک جامعیتی را پیدا کرده و به این مرحله رسیده است ولی تا آن حد نهایی فعلاً خیلی کار دارد یعنی آن چیزی که مقام معظم رهبری و دروس سهگانهای که ترسیم کردند حتماً باید حوزه علمیه تهران در راه رسیدن به این دروسی که ایشان ترسیم کردهاند و به نظر من شاخههای اصلی کار است یعنی کارشناسان برنامههای حوزوی الان باید براساس فرموده ایشان، طرح و نقشه خودشان را مشخص کنند که در چند سال آینده بتوانند همین انتظارات و مطالباتی که وجود دارد به صورت عملی تحویل بدهند یعنی نه فقط نقشهای که فقط در ذهن ارائه شود بلکه نقش عملیاتیشدهای که روی زمین هم نتیجه کار را برای ما مشخص بکند.
ـ آیا بعد از جلسه دیدار با مقام معظم رهبری و بیانات ایشان، اقدامی در خصوص فضای مجازی، مدنظر دارید که بخواهید آن را انجام بدهید؟
از یک لحاظ چون برنامهمان تا پایه 10 است یعنی قصد ما این نبوده که برای حوزه علمیه به معنای مطلق خودش در کشور، برنامه داشته باشیم نه حتی شامل درس خارج هم نمیشده آنچه که ما داشتیم نیازهای یک طلبه تا قبل از رسیدن به درس خارج بوده است گرچه تا همین حد هم ما مهارتهای مختلف را قرار دادیم یعنی نسبت به خود مهارت تبلیغ، زیرشاخههای مختلفی پیدا میکند در فضای مجازی است و همچنین مهارتهایی که مربوط به ارتباط با مردم است همه اینها برنامهریزی شده و آماده است و بخشی از آن هم شروع شده است.
فرمایشهای آقا به این معنا است که ما باید آن قسمت را هم فعال کنیم یعنی هنوز زمانش نرسیده بود و ما سال ششم و هفتم این کار را انجام دادیم ما در شرف آن هستیم و با بیانات ایشان میتوانیم این قسمت را توسعه دهیم.
ـ با توجه به توضیحات جنابعالی درباره طرح «بنیان مرصوص» و تربیت یک طلبه و مبلّغ همه جانبه قطعاً نباید دیگر نگران عدم تأثیرگذاری یا تأثیر کم طلاب در پاسخگویی به شبهات و سؤالات نسل جوان باشیم؟
گزارشاتی از روند پاسخگویی به شبهات و تمریناتی که طلبهها دارند در دست داریم و برگههای آنها موجود است و ما بسیار راحت میتوانیم آنها را برای کسانی که کارشناس هستند، ارسال کنیم. طلبههای حوزه علمیه حضرت عبدالعظیم(ع) فراگرفتهاند که چگونه یک شبهه را تحلیل کنند با اینکه سطح سواد آنها در این حد نیست ولی راه مقابله با آن را یاد گرفتهاند که چگونه یک شبهه را به اجزای مختلف تفکیک کنند و چگونه برای هر کدام جواب نقلی و جواب حلی بیاورند. این برای طلبههای پایه دوم است که یک دوره اجمالی شبههشناسی را خواندهاند و وقتی پایههای بالاتر رفتند در فنون بالاتر انشاءالله جامعیت این مسائل را هم پیدا میکنند.
یکی از اقداماتی که ما همزمان انجام میدهیم استانداردسازی است یعنی میخواهیم براساس معیارهای جدید ریلگذاری کنیم و تمام حیطه نظری به حیطه اجرایی تبدیل شود، همه جزئیاتش را به دست بیاوریم و با یک تیم وارد شدهایم که کار آنها استانداردسازی برنامههای تربیتی ـ آموزشی است انشاءالله این کار را داریم شروع میکنیم که برای اولین بار در یک کار حوزوی هم اتفاق بیفتد.
ما در درون بنیان مرصوص طرحهای مختلفی را هم تولید کردهایم یعنی برای نحوه گزینش، طرح تولید کردیم، گزینش ابتدایی طلبهها، برای حفظ قرآن طرح تولید کردهایم و تلاش ما بر این است که آن را با استاندارد و بررسی نظرات کارشناسان کشوری ارائه دهیم، یعنی جاهای مختلف مراجعه کردهایم که بهترین شیوه حفظ قرآن چیست؟ ترجمه قرآن چیست؟ بهترین متون چه متونی هستند؟ در حدیث ما با مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث جلساتی را داشتیم و طرحمان را ارائه کردیم طوری که در استان تهران به ما سفارش طراحی برنامه دادند و درخواست کردند برنامه 10 ساله قرآن و حدیث را ما، برای استان تهران تنظیم کنیم که ما این کار را کردیم و این طرح هم الان آماده است یعنی طرح کمیته قرآنی در حوزه حضرت عبدالعظیم(ع) یک طرحی است که در سطح استان آماده شده و بایستی کارشناسان نظر بدهند تا اجرایی شود. به اعتقاد بنده میتواند توفیق خوبی را برای استان تهران در زمینه ثقلین ایجاد کند.
ـ مخاطبش حوزههای علمیه است یا محافلی که بچههای علوم و حدیث هستند؟
همین است اصلاً مساله کار این است ما اگر بتوانیم ذات این طلبه را خوب تربیت بکنیم وقتی او روشن شود دیگر روشنایی میدهد یعنی آنچه که الان باعث میشود افول داشته باشد و به اندازه کافی استفاده نمیکند به این دلیل است که این پازلها به درستی کنار هم قرار نگرفتهاند اگر درست قرار بگیرند ماهیت طلبه یک ماهیت خودانگار و گوشهگیر نمیشود که بگوییم وقتی اینها را یاد گرفت آن وقت میشود گوشهگیر و بعد میخواهد ببیند با جامعه چه ارتباطی دارد. نه اینطور نیست او توام با اینکه درسها را برای خودش یاد میگیرد در واقع آماده میشود برای تربیت دیگران. هدفگذاری ما در طرح این است که طلبه باید فعال و موثر در نظام اسلامی باشد و این تعریف شده است و هدفگذاری شده یعنی اگر قرار باشد فعال نباشد و موثر نباشد ما به اهدافمان نرسیدهایم.
- نکته دیگری باقی نمانده است که بگویید؟
بنده به عنوان کارشناس آموزشی حرفهای زیادی برای گفتن دارم ولی منتظر هستم مطالب از جاهای دیگر دستهبندی شود و به دست ما برسد.
منبع: خبرگزاری فارس