گنج قدسی در دست ما

خیلی بد است که انسان در خانه گنج داشته باشد و با این حال گدایی کند و برای رفع نیازهایش به در خانه این و آن برود؛ به برکت مکتب اهل بیت علیهم السلام، گنجهای زیادی به ما داده شده است و ما قدرش را نمی دانیم.

دوای بسیاری از دردهای بشر را به رایگان در اختیار ما قرار داده اند و دیگرانی که محرومند چه بسا سالها به دنبال آن بگردند.

بدون شک یکی از این گنجهای عظیم، زیارت عاشورا است؛ اکسیری که بسیاری از اولیأ الهی با آن راههای قرب را پیموده اند و بسیاری از مؤمنان از برکاتش در جای جای زندگی بهره ها برده اند.

برنامه هر روزه برخی بزرگان

در زندگی بعضی از علمای ربانی دیده شده است که با وجود مشغولیتهای زیادی که داشته اند و نسبت به ما خیلی کارهای بسیار سنگینی که بر عهده شان بوده است؛ با این حال، خیلی بیشتر از سایرین، مداومت بر زیارت عاشورا می کردند و حتی این زیارت شریف برنامه هر روزه برخی از ایشان بوده است.

آیت الله محمد هادى فقهى درباره علاقه شدید مرحوم «آیت الله العظمی بهجت» به اهل بیت علیهم السلام می گوید:

«من مكرر دیده ام كه ایشان زیارت عاشورا را با صد لعن و سلام مى خواندند.(1)

آیت الله بهجت درباره استادش می گوید:

«استاد ما، مرحوم حاج شیخ محمد حسین اصفهانى، از خداوند خواسته بودند كه در آخر عمرشان، زیارت عاشورا را بخوانند و سپس قبض ‍ روح شوند و دعایشان هم مستجاب شد و پس از پایان این زیارت، درگذشتند.» (2)

یکی از شاگردان آیت الله بهجت، از قول ایشان درباره استادش «آقا شیخ محمد حسین غروی» می گوید:

«ایشان با اینکه چنین موقعیت علمی داشتند و درس استاد را پیشاپیش می توانستند حدس بزنند و بنویسند، در عین حال مقید بودند که حتی یک شب درس استاد از او فوت نشود.

در کنار این فعالیتهای علمی آن قدر مقید به برنامه های عبادتی بودند، که هر کس اینها را می دید فکر می کرد که اصلاً به هیچ چیز غیر از عبادت نمی رسد، هر روز زیارت عاشورا و هر روز نماز جعفر طیار از برنامه های عادی ایشان بود...» (3)

همچنین آیت الله بهجت می فرماید:

«شیخ صدرا بادكوبه اى با تبحرش در علوم عقلى و نقلى، آنچنان مقید به زیارت عاشورا بود كه به هیچ عنوان، آن را ترك نكرد و كسى باورش ‍ نمى آمد كه ایشان، این چنین پاى بند به عبادات و زیارت عاشورا باشد.» (4)

آیت الله بهجت درباره شیخ اعظم، فرموده است:

«مرحوم شیخ انصارى با این كه یك چشمى بود و شب نمى توانست مطالعه كند، در روز این همه درس، تألیف و عبادت داشت. هر روز زیارت عاشورا را با صد لعن و سلام، در بالا سر مرقد حضرت امیر (علیه السلام) نیم ساعت ایستاده مى خوانده و نماز جعفر و یك جزء قرآن را به توفیق معنوى انجام داده است.» (5)

همچنین در جای دیگر می فرماید:

«مرحوم شیخ انصارى (رحمه الله) با آن همه درس و بحث و تألیف؛ هر روز زیارت عاشورا، زیارت جامعه و یك جزء قرآن مى خواند. گویا علت عقب ماندگى ما، ترك مستحبات است كه علماى سابق بدان ملتزم بودند؛ از قبیل زیارت و دعا و تلاوت قرآن و یا نماز اول وقت و ترك مكروهات، مانند خواب بین الطلوعین.

تفاوت ما و علماى سلف این است كه آن ها در علم و عمل ترقى داشتند و ما معترفیم به تقصیر در علم و عمل.» (6)

متن زیارت عاشورا، بر عظمت آن گواه است

از حضرت آیت الله العظمى بهجت پرسیدند: داستان ها و قضایایى از كسانى كه پیوسته زیارت عاشورا مى خواندند و به این صورت، متوسل مى شدند، گردآورى و چاپ شده است. نظر حضرت عالى در این باره چیست؟

آیت الله العظمى بهجت در پاسخ فرمود:

«متن زیارت عاشورا، بر عظمت آن گواه است؛ خصوصا با ملاحظه آنچه در سند زیارت رسیده است كه حضرت صادق (علیه السلام) به صفوان مى فرماید:

«این زیارت و دعا را بخوان و بر آن مواظبت كن. به درستى كه من چند چیز را بر خواننده آن تضمین مى كنم:

1. زیارتش قبول شود. 2. سعى و كوشش وى مشكور باشد 3. حاجات او هرچه باشد، برآورده شود و ناامید از درگاه خدا برنگردد.

اى صفوان ! این زیارت را با این ضمان، از پدرم یافتم و پدرم از پدرش... تا أمیرالمؤمنین (علیه السلام) و حضرت امیر نیز از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) و رسول خدا از جبرئیل و او هم از خداى متعال، هركدام این زیارت را با این ضمان، تضمین كرده اند و خداوند به ذات اقدس خود قسم یاد نموده كه:

هركس این زیارت و دعا را بخواند، دعا و زیارت وى را بپذیرم و خواسته اش هرچه باشد، برآورده سازم.

و از سند او استفاده مى شود كه زیارت عاشورا از احادیث قدسى است و همین مطالب، سبب شده است كه علماى بزرگ ما و استادان ما - با آن همه مشغولیت هاى علمى و مراجعاتى كه داشتند - به خواندن آن مقید بودند تا جایى كه استاد ما، مرحوم حاج شیخ محمد حسین اصفهانى، از خداوند خواسته بودند كه در آخر عمرشان، زیارت عاشورا را بخوانند و سپس قبض ‍ روح شوند و دعایشان هم مستجاب شد و پس از پایان این زیارت، درگذشتند.

شیخ صدرا بادكوبه اى با تبحرش در علوم عقلى و نقلى، آنچنان مقید به زیارت عاشورا بود كه به هیچ عنوان، آن را ترك نكرد و كسى باورش ‍ نمى آمد كه ایشان، این چنین پاى بند به عبادات و زیارت عاشورا باشد.

یكى از بزرگان هم نقل مى كردند روزى به قبرستان وادى السلام رفتم، در مقام حضرت مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشریف) دیدم پیرمردى نورانى، مشغول زیارت عاشورا است و از حالات او معلوم شد كه زائر است.

نزدیك او رفتم؛ حالت كشف براى من نمودار شد و حرم امام حسین (علیه السلام) و زائران آن حضرت را كه مشغول رفت و آمد و زیارت بودند، مشاهده كردم.

 چندین بار دیدن وى و احوال پرسى از او و بهره بردارى از محضرش، به زائرسرا رفتم. گفتند: «چنین شخصى براى زیارت آمده بود و امروز اثاثش را جمع كرد و رفت.» از زیارتش ناامید نشدم و باز به وادى السلام رفتم تا شاید بار دیگر، وى را در آنجا ببینم.

به آقایى كه فوق العادگى داشت و گاهى مطالبى را بیان مى كرد، برخورد كردم و او بدون پرسش، از نیت من آگاه شد و گفت: آن زائر دیروزى گدى! [یعنی رفت]» (7)

هم نامه نانوشته خوانى

حضرت آیت الله بهجت می گوید:

«شخصى از علماى اصفهان، اهل معقول و منقول بود كه به مرحوم میرزاى شیرازى اشكالاتى داشت، لذا مطالبى نوشت نامه را علماى اصفهان امضا كردند و به نجف رفت تا نامه را به میرزاى شیرازى بدهد.

قبل از آن به خدمت مرحوم «ملا فتحعلى سلطان آبادى» رسید و ایشان از مضمون نامه اى كه در جیب آن عالم اصفهانى بود، او را با خبر كرد.

آن آقا تكان خورد و تعجب كرد و با اینكه خودش را خیلى بالا مى دانست تواضع به خرج داد، لذا به ملا فتح على گفت: به ما چیزى بفرمایید تا استفاده كنیم. فرمود: شما كه خود از علما و بزرگانید اصرار كرد.

مرحوم ملا فتحعلى فرمود: به سه چیز مداومت داشته باشید:

1. نماز اول ماه

2. زیارت عاشورا در هر روز

3. هر شب دو ركعت نماز وحشت بخوانید و به مؤمنین و مؤمناتى كه كسى را ندارند و از دنیا رفته اند، هدیه كنید.» (8)

غیر شیعه، دسته دسته می مردند.

«آیةاللّه شیخ مرتضی حائری» از قول پدر بزرگوارش درباره توسل و ارادت خالص «آیةاللّه سید محمد فشارکی» به اهل بیت رسول خدا صلی اللّه علیه وآله آورده است:

با مرحوم «میرزا علی آقا شیرازی»، درس خصوصی نزد مرحوم آقای «میرزا محمد تقی شیرازی» می خواندیم. محل درس، در بالاخانه ای بود. در موقعی بود که بیماری «وبا» در «سامرا» آمده بود، روزی مرحوم استاد، آقای سید محمد فشارکی که از پایین، صدای دوستش یعنی میرزا محمد تقی را شنید، بالا آمد.

سید محمد فشارکی به مرحوم میرزا رو کرد و گفت: آقای میرزا من را مجتهد می دانی؟ ایشان گفتند: آری شما را مجتهد می دانیم.

آقای فشارکی دوباره گفتند: من را عادل می دانی؟ گفتند: بلی شما را عادل می دانیم.

دفعه سوم گفتند: حکم مجتهد عادل را نافذ می دانی؟ گفتند اطلاق آن، محل منع است.

ایشان گفتند: «من حکم کردم بر تمام رجال و نساء از شیعه سامرا که زیارت عاشورا بخوانند و ثواب آن را هدیه نمایند به روح جناب نرجس خاتون سلام اللّه علیها والده ماجده حضرت حجت عجل اللّه تعالی فرجه الشریف و آن را شفیع نمایند نزد فرزندش حضرت حجت که ایشان شفاعت نمایند عنداللّه. و من ضامن می شوم که هر کسی این عمل را انجام دهد مبتلا به بیماری وبا نشود.»

این حکم منتشر شد و همه عمل کردند و از شیعه هیچ کس مبتلا به بیماری وبا نشد و علی الظاهر کسی در آن اوان نمرد، جز یک پاره دوز شیعی که معلوم نشد آن زیارت را خوانده یا نه و ایا به مرض و با مرده یا نه؛

و به قدری مطلب روشن بود که سنیان، مردگان خود را شب دفن می کردند و می آمدند حرم امام هادی و حضرت عسکری علیهما السلام می گفتند:

انا نُسلم علیک مثل ما یسلم علیک الشیعة؛ (9) یعنی ما بر شما سلام می فرستیم، همانگونه که شیعه به شما سلام می کند.

در بعضی از نقلها آمده است که تعداد اندکی از اهل سنت که از خطر بیماری وبا می ترسیدند و به تأثیر خواندن زیارت عاشورا ایمان آورده بودند، به زیارت حرم امامین عسکریین علیهما السلام و مقام امام زمان (علیه السلام) رفته و در آنجا به خواندن زیارت عاشورا پرداختند و مانند شیعیان از شفاعت بهره مند شدند و جان سالم به در بردند. (10)

پی نوشت ها :

(1)    بهجت عارفان در حدیث دیگران، دفتر نخست، ص116

(2)    شرح زیارت عاشورا و داستانهاى شگفت آن: 33-36

(3)    سایت صالحین

(4)    شرح زیارت عاشورا و داستان هاى شگفت آن: 33-36

(5)    در محضر بهجت، ج1، ص49

(6)    پایگاه اطلاع رسانی آیت الله العظمی بهجت

(7)    شرح زیارت عاشورا و داستان هاى شگفت آن: 33-36

(8)    نكته هاى ناب : 148

(9)     گلشن ابرار، ج4، سرّ دلبران؛ افق حوزه، شماره 205

(10)سایت شمس ولایت

تهیه و فرآوری : حامد رهنما ، گروه حوزه علمیه تبیان