سیمای طلبه موفق

ملاک و معیار یک طلبه موفق چیست؟ به چه طلبه ای می توان لقب روحانی موفق را داد؟ این سوالی است که ممکن است بعد از چند سال تدریس، ما را به خود مشغول کند.

ایا علم تنها و یا تقوای تنها و یا ترکیبی از این دو برای موفقیت یک طلبه امروزی کافی است؟ برای دسترسی به این هدف مهم چه باید کرد؟

گروهی گمان می کنند طلبگی یعنی تقوای تنها. برخی هم همه ارزش را به پای علم گذاشته و عالم بودن را مایه افتخار و سربلندی می دانند. اما به راستی جایگاه یک طلبه موفق در این میان کدام است و چه تفاوت هایی میان یک طلبه موفق و یک معلم موفق و یک کاسب موفق و ... وجود دارد؟

در این بخش به برخی شاخصه های یک طلبه موفق اشاره خواهیم کرد:

1-ایمان و اعتقاد راسخ به دین، خدا و مکتب به عنوان یک راه نجات‌بخش و هدایت‌آفرین

2-انجام واجبات و ترک کامل محرمات.

3-آمادگی برای فدا شدن در راه آرمان دینی.

4-تقوا به معنی تسلط بر خویش و ملاحظه حضور خدا در همه حال.

5-انضباط شرعی

6-ایمان و اعتقاد راسخ به طلبگی به عنوان یک رسالت و مسوولیت اجتماعی موثر و عشق به آن. احساس افتخار و سربلندی (نه احساس سرشکتگی و حقارت) از سربازی دین در لباس مقدس روحانیت.

7-نگاه تاریخی و جهانی به مقوله مسوولیت، اصلاح و تربیت

8-روح کار و تلاش و فعالیت و انگیزه بالا در انجام رسالت‌های طلبگی (تحصیل و تولید فرهنگی)

9-امید به آینده، احساس فایده‌مندی، باعرضگی و تاثیرگذاری

10احساس مسوولیت و احساس حضور در یک صحنه مبارزه کاملا جدی و سرنوشت ساز.

11آرمان خواه، ایدآل گرا، بلند همت و دغدغه مند اصلاح و تحول، متحول و تحول آفرین، دیگرگون ودگرگون ساز

12-حساس و پی‌گیر مسایل سیاسی، اجتماعی. حساسیت نسبت به مسائل اجتماعی محل، شهرستان، کشور، جهان اسلام و کل جهان

13-دارای منطق تصمیم گیری و برنامه ریزی، الگوی انتخاب و تشخیص وظیفه، قدرت تشخیص اهم از مهم، احاطه بر اصول اولویت گذاری وظایف، قدرت مواجهه با اختلاف یا تعارض اقوال، آرا و ارشادات، و نیز تعدد یا تضاد الگوها

14-وارسته، آزادمنش، بی تعلق

15-دارای رابطه صحیح با مردم، اهل محل، فامیل، دوستان، و....

16-دارای جسم سالم و قوی

17-پرنشاء سرزنده، پرشور

18-فهیم، دانا، برنامه ریز، اهل فکر، مدبر

19-حلیم، پرحوصله

20-پراستقامت، پایدار، مستحکم، استوار

21-برخوردار از ذائقه سرشار هنری (به جهت ارضای نیاز روحی و نیاز به ابزار انتقال پیام)

22-دارای اعتدال روانی

23-داشتن خانواده‌ای سالم، و زندگی خانوادگی موفق و فرزندانی تربیت یافته و........

24-داشتن وضعیت اقتصادی متعادل و زندگی نسبتا میانه

25-دارای روحیه امر به معروف و نهی از منکر، فقر ستیزی، مبارزه با ظلم

26- دارای روحیه خدمت به مردم و تلاش برای رسیدگی به دیگران و از خود گذشتگی

27-شجاع، صریح و دارای جسارت اقدام

28-دارای وجدان کاری، دقت در انجام وظایف،

29- دارای روحیه جمعی، سازمان گرا نه تک رو

...

اکنون بیندیشیم برای رساندن طلبه به هر یک از این نقاط چه تدابیری داشته ایم؟ و چه تدابیری باید داشته باشیم؟ چه نهاد‌هایی تاسیس کرده ایم، چه بهره‌هایی از نهاد‌های موجود می‌توانیم بگیریم و چه نهاد‌هایی باید تاسیس کنیم.

شامل دانش حوزوی (تسلط بر معارف دین به صورت جامع، اجتهاد، توان استنباط پیام خدا از کتاب و سنت، توان تشخیص سنت از بدعت، شامه کشف انحرافات و کژیها، قدرت تشخیص و تفکیکی گزاره ها، تخصص ویژه در یک گرایش علمی معین، قدرت تجزیه و تحلیل و ...) قدرت ارائه معارف و تبلیغ بلیغ (توان دفاع از دین در مقابل شبهه ها، توان پاسخ‌گویی به پرسش­های دینی، قدرت ارتباط با مردم خصوصا نسل جوان، قدرت مدیریت فرهنگی) اطلاعات عمومی، مهارت‌های صنفی (تحصیلی، تبلیغی، پژوهشی، تربیتی، فرهنگی و مدیریتی از قبیل مهارت مطالعه، تندخوانی، درک مطلب، حافظه قوی، تمرکز، دقت، مهارت‌های نوشتاری - تلخیص، یادداشت برداری، فیش برداری، نگارش، بایگانی، ویرایش- مهارت مشاوره و راهنمایی، زبان خارجی، کامپیوتر و اینترنت، مناظره، شناسایی جریان‌های فکری فرهنگی اجتماعی و ...) و برخورداری از خلاقیت و ابتکار در علم و در امور اجتماعی و...

این مهارت‌ها مستقیما در حوزه اخلاق نمی گنجد اما به جهت توجه به ارزش کارآمدی و توانمندی صنفی این موضوعات به تفصیل ذکر شده تا تحت عنوان وجدان کاری و اخلاق حرفه‌ای به این ارزش عنایت شود.

راه و رسم طلبگی

محمد عالم ‌زاده نوری

تهیه  و  فرآوری:محمدحسین امین - گروه  حوزه  علمیه تبیان