تبیان، دستیار زندگی
این احساس همواره مرا رنج مى داد كه به یك چنین كتاب باعظمتى كه رسالتِ پیامبر عظیم الشان ما از جانب پروردگارش مى باشد و محور تمام معارف اسلامى است،فضلاى ما چندان رغبتى از خود نشان نمى دهند؛ مثلا ندانستن معناى آیه یا آیاتى از آن را براى خود عیب نمى دانند، ول
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

احساسی که رنجش می داد
احساس

اين احساس همواره مرا رنج مى داد كه به يك چنين كتاب باعظمتى كه رسالتِ پيامبر عظيم الشان ما از جانب پروردگارش مى باشد و محور تمام معارف اسلامى است،فضلاى ما چندان رغبتى از خود نشان نمى دهند؛ مثلا ندانستن معناى آيه يا آياتى از آن را براى خود عيب نمى دانند، ولى در مسائل فقهى، اصولى و ادبى حساسيت خاصى از خود نشان مى دهند، چنان كه اگر در مقابل چنين سؤالاتى نتوانستند جواب و توضيح قانع كننده اى بدهند، آن را براى خود نقص بزرگى به شمار مى آورند.

من در طول مطالعات جنبى و خارج از برنامه حوزه، كه فقه و اصول است، به يك نكته اساسى متوجه شده ام كه مى خواهم آن را به فضلاى محترم نيز تذكر دهم و آن اين كه آقايان بايد در مطالعات جنبى شان ترتيبى اتخاذ نمايند كه وقت و مطالعه شان به هدر نرود؛ انسان دوست دارد همه چيز بداند، مى خواهد تاريخ بداند، تفسير بداند، حديث بداند، بر اوضاع سياسى و اجتماعى دنيا مسلط باشد، ولى يك نفر به تنهايى نمى تواند در همه اين رشته هاى علمى مطالعه كرده و تخصص پيدا كند، روى اين اصل، من پس از مطالعات زياد در رشته و زمينه هاى مختلف متوجه شدم كه چون اين مطالعات در يك يا دو رشته مشخّص و خاصى نبوده، لذا قسمت عمده اى از آنها بى فايده بوده و به هدر رفته است،

پس از آن، دو موضوع مشخص كه يكى از آنها تفسير بود در برنامه مطالعات جنبى خودم قرار دادم؛ چه آن كه اين احساس همواره مرا رنج مى داد كه به يك چنين كتاب باعظمتى كه رسالتِ پيامبر عظيم الشان ما از جانب پروردگارش مى باشد و محور تمام معارف اسلامى است، فضلاى ما چندان رغبتى از خود نشان نمى دهند؛ مثلا ندانستن معناى آيه يا آياتى از آن را براى خود عيب نمى دانند، ولى در مسائل فقهى، اصولى و ادبى حساسيت خاصى از خود نشان مى دهند، چنان كه اگر در مقابل چنين سؤالاتى نتوانستند جواب و توضيح قانع كننده اى بدهند، آن را براى خود نقص بزرگى به شمار مى آورند. وظيفه همه مسلمانان بالخصوص حوزه هاى علميه و طلاب و علما و بزرگان است كه به قرآن كريم و مطالعه آن از بعدهاى مختلف و بى شمار آن اهميت به سزايى بدهند. بر اين اساس، بنده مطالعاتى پيرامون قرآن انجام داده و يادداشت هاى پراكنده و نامرتبى از آن برداشته ام و علت نامرتب بودن يادداشت هاى من در اين مورد آن بود كه انگيزه من از آن نه تهيه و ترتيب كتابى در اين زمينه، بلكه آماده كردن وسيله اى به منظور حفظ كردن و به خاطر سپردن پاره اى از مفاهيم قرآنى و معانى لغات و اصطلاحاتِ به كار رفته در آن بوده است.

موضوع ديگرى كه بر حسب ذوقم توجه مرا سخت به خود جلب كرده بود مطالعه و بررسى هاى تحليلى در تاريخ فرق و مذاهب اسلامى بود كه در اين زمينه هم مقدار زيادى يادداشت تهيه كرده ام.

نكته ديگرى كه يادم رفت خاطرنشان بكنم اين است كه با توجه به آيه شريفه: اِنّ هذا القُرآن يَقُصُّ عَلى بَنى اِسْرائيلَ اَكْثَرَ الْذّى هُمْ فيهِ يَخْتَلِفُونَ...[2] و آيه شريفه: وَ اَنْزَلْنا اِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَّقِ مُصَِدِّقاً لِمابَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتبِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ... [3] به خوبى مى توان فهميد كه قرآن همه مسائلى را كه تورات و انجيل در برنامه كار و راهنمايى خود قرار داده اند، مطرح كرده و بدانها نظر دارد. بنابراين، با توجه و دقت روى مضمون اين سه كتاب، پيرامون مسأله يا مسائل معيّنى، به آسانى مى توان موارد اتفاق و اختلاف آنها را مشخص كرده و روى آنها ارزشيابى به عمل آورد. از موقعى كه متوجه اين موضوع شدم، بلافاصله دست به كار شده و براى آسان كردن و بهتر نشان دادن نتيجه كار، روشى را كه عبارت از نوعى علامت گذارى باشد به كار گرفتم؛ مثلاً آيات مربوط به آفرينش حضرت آدم از هر سه كتاب را زير هم مى نوشتم و در مواردى كه هر سه با هم توافق كامل داشتند- به منظور نشان دادن توافق كامل ميان آنها- زير آيات متوافق خط ممتدى مى كشيدم و در مواردى كه فى الجمله با هم توافق داشتند، زير آنها خط مقطّع مى كشيدم و در پايان هر باب، نقاط اختلاف انجيل و تورات با قرآن را تفصيلاً بر مى شمردم.


تنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه

منبع :کتابخانه تبیان